Χιονοστιβάδα ειδικών επιχειρησιακών συμβάσεων αναμένεται να «χτυπήσει» την εγχώρια αγορά εργασίας, με στελέχη του υπουργείου Εργασίας να αναμένουν την υπογραφή, τουλάχιστον 600 τέτοιων συμβάσεων, μέσα στο 2011, όταν κατά μέσo όρο, τα προηγούμενα χρόνια υπογράφονταν περί τις 130 επιχειρησιακές συμβάσεις.

Παράλληλα, οι πολλές γκρίζες ζώνες που υπάρχουν στον πρόσφατο νόμο με τον οποίο θεσμοθετούνται οι ειδικές συμβάσεις εργασίας πυροδοτούν εντάσεις στην αγορά, προκαλούν ισχυρούς κραδασμούς στο εσωτερικό των επιχειρήσεων και οδηγούν σε σύγχυση ακόμη και στελέχη της κυβέρνησης. Τις τελευταίες ημέρες, πληθαίνουν οι επιχειρήσεις που ανακινούν το θέμα υπογραφής των ειδικών επιχειρησιακών συλλογικών συμβάσεων και βάσει των πρώτων ενδείξεων, υπολογίζεται ότι οι αιτήσεις θα λάβουν τη μορφή χιονοστιβάδας τους επόμενους μήνες.
Η περίπτωση της συνεταιριστικής γαλακτοβιομηχανίας ΝΕΟΓΑΛ Δράμας, που παρά την καλή οικονομική της θέση, και με βασικό αίτημα τη διάσωση της ανταγωνιστικότητάς της, ζήτησε από τους εργαζόμενούς της να δεχθούν μείωση κατά 9% στις αποδοχές και άνοιξε το χορό των αιτήσεων προς το υπουργείο Εργασίας, δείχνει το τι θα ακολουθήσει στο επόμενο διάστημα. Πηγές από το υπουργείο εκτιμούν πως η συμφωνία βρίσκεται στον αέρα, υποστηρίζοντας ότι «στην αιτιολογική έκθεση δεν υπάρχει πρόβλεψη για διασφάλιση των θέσεων εργασίας».

Βέβαια, ο ίδιος ο νόμος που καταρτίστηκε από το υπουργείο Εργασίας και ψηφίστηκε από την κυβέρνηση δεν προβλέπει την αναγκαιότητα διασφάλισης των θέσεων εργασίας. Επίσης, ο νόμος, δεν προβλέπει ότι η απόφαση για μείωση των μισθών θα  οφείλεται αποκλειστικά στην προσπάθεια προσαρμογής των επιχειρήσεων στην κρίση.

Έτσι, η ΝΕΟΓΑΛ επικαλείται την προσπάθεια διατήρησης της ανταγωνιστικότητάς της στην αγορά και βρίσκεται μέσα στο πνεύμα του νόμου Κατσέλη, παρά τις έντονες αντιδράσεις του Εργατικού Κέντρου της Δράμας και της ΓΣΕΕ.

Όπως τονίζουν έγκριτοι εργατολόγοι και οικονομολόγοι, με τον πρόσφατο νόμο δεν αποσαφηνίζονται τα κριτήρια για την υπαγωγή μιας επιχείρησης στη συγκεκριμένη ρύθμιση. Οι ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις, δεν είναι δηλαδή «κατ’ εξαίρεση ρυθμίσεις» που αποβλέπουν στη διάσωση, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, προϋποθέσεων και αμοιβαίων δεσμεύσεων, μόνο των επιχειρήσεων που βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση. Προορίζονται για να λειτουργήσουν ευρύτερα, με σκοπό τη γενικότερη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.

Με τον τρόπο αυτό βέβαια, υποστηρίζουν οι ειδικοί, δημιουργούνται σοβαρά ρήγματα τόσο στην ισχύ των κλαδικών ΣΣΕ, όσο και στους όρους ανταγωνισμού μεταξύ επιχειρήσεων του ίδιου κλάδου.  Στην περίπτωση της ΝΕΟΓΑΛ για παράδειγμα, κάθε άλλη κερδοφόρα ή μη επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον κλάδο, που μέχρι σήμερα εφάρμοζε την ισχύουσα κλαδική σύμβαση, επικαλούμενη λόγους ανταγωνισμού, θα επιδιώξει μείωση των μισθών.

Ένα ακόμη γκρίζο σημείο του νόμου, που αναδεικνύεται και μέσα από την περίπτωση της πρώτης συμφωνίας, είναι η εκπροσώπηση των εργαζομένων στη διαδικασία διαβούλευσης.

Ένα ακόμη θολό σημείο που αναμένεται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις, μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων, είναι ο τρόπος υπολογισμού της αποζημίωσης λόγω απόλυσης. Συγκεκριμένα, ο νόμος ξεκαθαρίζει μόνο τι γίνεται σε περίπτωση παραβίασης των όρων από τον εργοδότη: η ειδική  σύμβαση είναι άκυρη και η αποζημίωση υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές της κλαδικής σύμβασης εργασίας. Στην περίπτωση όμως απόλυσης, με την ειδική σύμβαση εν ισχύ, το ύψος της αποζημίωσης θα καθοριστεί από τον έως και 26% μειωμένο μισθό.

Μειωμένη θα είναι άλλωστε και η σύνταξη, όσων -αφού δεχθούν τα επόμενα χρόνια μείωση μισθών- θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης και υπολογιστούν οι συντάξιμες αποδοχές τους, βάσει των τελευταίων χρόνων εργασίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο επόμενο διάστημα, με νέα εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας θα αποσαφηνίζονται κάποια από τα γκρίζα σημεία του νόμου. Για παράδειγμα, θα προβλέπεται παράλληλα με την υποχρέωση για κατάθεση της αιτιολογικής έκθεσης στο Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας, η υποχρέωση κατάθεσης και της ίδιας της σύμβασης…

Επίσης, με διάταξη θα ξεκαθαρίζεται ότι επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί σε επιδοτούμενα προγράμματα θα μπορούν να υπογράψουν ειδική επιχειρησιακή σύμβαση, υπό την προϋπόθεση να διατηρούν τη δέσμευση για διατήρηση του προσωπικού. Με αυτό τον τρόπο, φιλοδοξούν στο υπουργείο Εργασίας να διαφυλάξουν, έστω και για τις επιδοτούμενες επιχειρήσεις, τον αριθμό των εργαζόμενων. Κάτι που ο νόμος δεν προβλέπει για όλες τις υπόλοιπες επιχειρήσεις.

ΠΗΓΗ: Ρούλα Σαλούρου, capital.gr

Τίτλος πρωτότυπου “Χιονοστιβάδα αιτημάτων για μείωση μισθών, “παγώνει” η αγορά εργασίας”