Το τι συμβαίνει στον εγκέφαλο καθώς οι άνθρωποι μεταβαίνουν από τη ζωή στον θάνατο αποτελεί ένα αίνιγμα που απασχολεί τους επιστήμονες εδώ και αιώνες – μέχρι σήμερα.
Μια ομάδα νευροεπιστημόνων κατέγραψε για πρώτη φορά στην ιστορία την εγκεφαλική δραστηριότητα ενός ανθρώπου που πέθαινε, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι ενδέχεται να βιώνουν μια “ανασκόπηση ζωής” λίγο πριν τον θάνατο.
Η ανασκόπηση ζωής έχει καταγραφεί ευρέως από ανθρώπους που είχαν εμπειρίες κοντά στον θάνατο, οι οποίοι ανέφεραν ότι είδαν ολόκληρη την ιστορία της ζωής τους να διαδραματίζεται μπροστά τους μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, σαν μια ταχεία εκδήλωση αυτοβιογραφικών αναμνήσεων.
Πολλοί περιγράφουν αυτή την εμπειρία ως το αίσθημα ότι η ζωή τους “περνά μπροστά από τα μάτια τους”.
Η ιστορική καταγραφή
Η καταγραφή έγινε όταν ένας 87χρονος ασθενής υπέστη καρδιακή ανακοπή ενώ υποβαλλόταν σε θεραπεία για επιληψία. Οι γιατροί του είχαν τοποθετήσει μια συσκευή στο κεφάλι του για να παρακολουθούν την εγκεφαλική του δραστηριότητα, αλλά ο άνδρας πέθανε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Ωστόσο, οι νευροεπιστήμονες κατέγραψαν 900 δευτερόλεπτα εγκεφαλικής δραστηριότητας γύρω από τη στιγμή του θανάτου, επιτρέποντάς τους να αναλύσουν τι συνέβη 30 δευτερόλεπτα πριν και μετά την παύση της καρδιακής λειτουργίας.
Οι μετρήσεις των εγκεφαλικών κυμάτων πριν και μετά τον θάνατο έδειξαν ότι περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη και την ανάκληση αναμνήσεων παρέμεναν ενεργές.
Ο καθηγητής Ατζμάλ Ζίμμαρ από το Πανεπιστήμιο του Λούισβιλ στο Κεντάκι δήλωσε:
“Παράγοντας εγκεφαλικές ταλαντώσεις (κύματα) που εμπλέκονται στην ανάκληση μνημών, ο εγκέφαλος μπορεί να παίζει μια τελευταία ανασκόπηση σημαντικών γεγονότων της ζωής μας λίγο πριν πεθάνουμε, παρόμοια με όσα αναφέρουν οι άνθρωποι που είχαν εμπειρίες κοντά στον θάνατο.”
“Αυτά τα ευρήματα αμφισβητούν την αντίληψή μας για το πότε ακριβώς τελειώνει η ζωή και εγείρουν σημαντικά ερωτήματα, όπως αυτά που σχετίζονται με το πότε είναι η σωστή στιγμή για τη δωρεά οργάνων.”
Η έρευνα του καθηγητή Ζίμμαρ και της ομάδας του δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Frontiers in Aging Neuroscience το 2022.
Τι αποκάλυψαν τα εγκεφαλικά κύματα;
Ο Καναδός ασθενής υποβαλλόταν σε θεραπεία για επιληψία, γεγονός που οδήγησε τους γιατρούς να του τοποθετήσουν μια συσκευή ηλεκτροεγκεφαλογραφίας για να μελετήσουν την εγκεφαλική του δραστηριότητα κατά τη διάρκεια κρίσεων.
Η συσκευή συνδέεται με το κρανίο μέσω ηλεκτροδίων και ανιχνεύει και ενισχύει τα εγκεφαλικά κύματα, καταγράφοντας τη νευρολογική δραστηριότητα ως κυματοειδείς γραμμές σε ένα ηλεκτροεγκεφαλογράφημα.
Κατά τη διάρκεια της καταγραφής, ο ασθενής υπέστη καρδιακή ανακοπή και πέθανε, ενώ η συσκευή εξακολουθούσε να λειτουργεί, παρέχοντας την πρώτη απόδειξη για το τι συμβαίνει στον εγκέφαλο ακριβώς πριν από τον θάνατο.
Ο καθηγητής Ζίμμαρ εξήγησε: “Ακριβώς πριν και μετά την παύση της καρδιακής λειτουργίας, παρατηρήσαμε αλλαγές σε μια συγκεκριμένη μπάντα νευρωνικών ταλαντώσεων, τις γαμμα-ταλαντώσεις, αλλά και σε άλλες, όπως οι δέλτα, θήτα, άλφα και βήτα ταλαντώσεις.”
Οι νευρωνικές ταλαντώσεις ή εγκεφαλικά κύματα είναι επαναλαμβανόμενα μοτίβα ηλεκτρικών σημάτων που παράγονται από τον εγκέφαλο των ζωντανών οργανισμών.
Διαφορετικοί τύποι εγκεφαλικών κυμάτων αντανακλούν διαφορετικές εγκεφαλικές λειτουργίες και καταστάσεις συνείδησης.
Τα γάμμα κύματα σχετίζονται με σύνθετες γνωστικές λειτουργίες, όπως η ανάκληση μνήμης, που συχνά συνδέεται με την εμπειρία των “αναδρομών στο παρελθόν”.
Βιολογικός μηχανισμός ή πνευματικό φαινόμενο;
Οι ερευνητές προτείνουν ότι ο εγκέφαλος μπορεί να είναι βιολογικά προγραμματισμένος να διαχειρίζεται τη μετάβαση στον θάνατο, ενεργοποιώντας σειρές φυσιολογικών και νευρολογικών διεργασιών αντί να κλείνει απλά στιγμιαία.
Ο καθηγητής Ζίμμαρ σχολίασε:
“Αν δούμε το ζήτημα από τη μεταφυσική πλευρά, είναι ενδιαφέρον να σκεφτούμε ότι αυτοί οι μηχανισμοί – αυτές οι εγκεφαλικές δραστηριότητες που ενεργοποιούνται όταν ανακαλούμε αναμνήσεις, ονειρευόμαστε ή βρισκόμαστε σε διαλογιστική κατάσταση – μπορεί να ενεργοποιούνται ακριβώς πριν πεθάνουμε.”
“Ίσως να μας επιτρέπουν να έχουμε μια ανασκόπηση της ζωής μας στα τελευταία δευτερόλεπτα πριν από τον θάνατο.”
Στην πνευματική διάσταση του ζητήματος, πρόσθεσε:
“Από την πνευματική σκοπιά, νομίζω ότι αυτή η ανακάλυψη είναι κάπως καθησυχαστική.
Όταν οι ασθενείς πεθαίνουν και οι οικογένειές τους αναζητούν απαντήσεις, πολλές φορές δεν γνωρίζουμε τι συμβαίνει στον εγκέφαλο των αγαπημένων τους καθώς πεθαίνουν.
Αν ξέρουμε ότι ο εγκέφαλός τους μπορεί να θυμάται ευχάριστες στιγμές της ζωής τους, μπορούμε να το μεταφέρουμε στις οικογένειες, δημιουργώντας μια αίσθηση ζεστασιάς και παρηγοριάς.”
Γιατί συμβαίνει το φαινόμενο της ανασκόπησης ζωής;
Οι επιστήμονες δεν είναι ακόμη βέβαιοι πώς και γιατί συμβαίνει το φαινόμενο της ανασκόπησης ζωής, αλλά έχουν μερικές θεωρίες:
Στέρηση οξυγόνου: Κατά τη διάρκεια ενός γεγονότος που απειλεί τη ζωή, η έλλειψη οξυγόνου μπορεί να προκαλέσει την απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών, δηλαδή χημικών ουσιών που μεταδίδουν σήματα μεταξύ των νευρώνων.
Αυτό μπορεί να προκαλέσει έντονη ηλεκτρική δραστηριότητα στον εγκέφαλο, οδηγώντας στην εμφάνιση ζωηρών αναμνήσεων.
Ο ρόλος της αμυγδαλής: Ορισμένες έντονα συναισθηματικές αναμνήσεις αποθηκεύονται στην αμυγδαλή, μια περιοχή του εγκεφάλου υπεύθυνη για την αντίδραση “μάχης ή φυγής”.
Η ενεργοποίησή της κατά τη διάρκεια μιας απειλητικής για τη ζωή εμπειρίας μπορεί να οδηγήσει στην απελευθέρωση αυτών των αναμνήσεων.
Πότε ακριβώς τελειώνει η ζωή;
Τα ευρήματα της μελέτης θέτουν ερωτήματα σχετικά με τον ακριβή χρόνο του θανάτου και τις ηθικές επιπτώσεις της δωρεάς οργάνων.
“Πρέπει να καταγράφουμε εγκεφαλική δραστηριότητα με συσκευή ηλεκτροεγκεφαλογραφίας για να κηρύξουμε τον θάνατο;” αναρωτήθηκε ο καθηγητής Ζίμμαρ.
Ωστόσο, απαιτούνται περισσότερες μελέτες πριν εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.
Πηγή: neakriti.gr
