• Εντείνονται οι αμφιβολίες που προκάλεσαν οι αποκαλύψεις για την αλλοίωση των στοιχείων και τη μονταζιέρα.
• Περίεργη σιγή ασυρμάτου, διαρκείας 11 λεπτών, αμέσως μετά από την αναχώρηση της μοιραίας αμαξοστοιχία Intercity 62 από τον σταθμό της Λάρισας για να συγκρουστεί 15 λεπτά αργότερα μετωπικά με την εμπορική 63503.
• Η λίστα των ψηφιακών αρχείων που κατέθεσε στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής (1/2/24) ο μεταβατικός διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, Παναγιώτης Τερεζάκης

Του Άρη Χατζηγεωργίου

Μια σιωπή 11 λεπτών στις συνομιλίες μέσω ασυρμάτου το βράδυ των Τεμπών, έρχεται να προσθέσει ένα ακόμη κενό στην αξιοπιστία των ερευνών μετά το δυστύχημα και να εντείνει τις αμφιβολίες που προκάλεσαν οι αποκαλύψεις για την αλλοίωση των στοιχείων, πάνω στα οποία θα «πατήσει» η μελλοντική δίκη.

Οι Data Journalists αποκαλύπτουν σήμερα ότι στη λίστα των ψηφιακών αρχείων που κατέθεσε στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής (1/2/24) ο μεταβατικός διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ Παναγιώτης Τερεζάκης, υπάρχει μια σιγή ασυρμάτου, διαρκείας 11 λεπτών, αμέσως μετά από την στιγμή που η μοιραία αμαξοστοιχία Intercity 62 έφυγε από τον σταθμό της Λάρισας για να συγκρουστεί 15 λεπτά αργότερα μετωπικά με την εμπορική 63503.

Καταθέτοντας την λίστα στη Βουλη, ο κ. Τερεζάκης μίλησε για «απομάστευση των δεδομένων από τα καταγραφικά του συστήματος σηματοδότησης στη Λάρισα και στο Μεζούρλο (διπλανός σταθμός), τα οποία ελήφθησαν την ίδια ημέρα από εξειδικευμένο και εντεταλμένο υπάλληλο της κατασκευάστριας εταιρείας παρουσία Αστυνομίας, ανακριτικού υπαλλήλου και εμού του ιδίου». Πρόσθεσε, δε, ότι η διαδικασία «καταγράφηκε και βιντεοσκοπήθηκε από τον ίδιο τον ανακριτικό υπάλληλο και παραδώσαμε αυτά τα στοιχεία κρατώντας ένα αντίγραφο εμείς σαν ΟΣΕ, ένα αντίγραφο παρέλαβε ο κύριος ανακριτής και ένα αντίγραφο πήρε η ΕΡΓΟΣΕ».

Στην εικόνα που παραθέτουμε, υπάρχει ένα τμήμα της λίστας με τα εκατοντάδες ψηφιακά αρχεία των συνομιλιών μέσω ασυρμάτου VHF της 28ης Φεβρουαρίου 2023. Κάθε φορά που στην εμβέλεια του Σταθμαρχείου Λάρισας, ένας σταθμάρχης, ένας μηχανοδηγός, ένας κλειδούχος και κάθε άλλος εμπλεκόμενος πατάει το κουμπί για να μιλήσει στον ασύρματο, ανοίγει ένα νέο αρχείο που «κλείνει» μόλις τελειώσει η συνομιλία, την οποία μπορούν να ακούσουν και όλοι οι υπόλοιποι. Μέσα λοιπόν στο συγκεκριμένο τμήμα της λίστας, υπάρχουν 32 διαφορετικά αρχεία που καταγράφονται σε διάστημα 34 λεπτών, ανάμεσα στις 10.46 μ.μ. και στις 11.20 μ.μ. Αναλογεί δηλαδή, περίπου ένα αρχείο, δηλαδή μια συνομιλία σε κάθε λεπτό που περνά. Το ίδιο ισχύει και σε μία πιο διευρυμένη χρονικά λίστα με 96 αρχεία σε διάστημα 101 λεπτών ανάμεσα στις 9.46 μ.μ. και στις 11.27 μ.μ.

Σημειωτέον ότι η χρονοσήμανση στην λίστα που κατέθεσε στην Εξεταστική της Βουλής ο κ.Τερεζάκης, εμφανίζει μια χρονοκαθυστέρηση 10 λεπτών. Για παράδειγμα, τα επίμαχα αρχεία, το 3e3_443 και το 3e4_443 καταγράφονται με ώρες 10.54 μ.μ και 10.55 μ.μ αντίστοιχα, αλλά περιγράφουν γεγονότα την ώρα που η αμαξοστοιχία 62 έφυγε από την Λάρισα, δηλαδή στις 11.04 όπως αναφέρει ο σταθμάρχης. Πρόκειται για τα αρχεία που αλλοιώθηκαν και συνενώθηκαν για να «παίξουν» στα μέσα ενημέρωσης την αμέσως επόμενη ημέρα και πριν ακόμη συμπληρωθούν 24 ώρες από το τραγικό δυστύχημα, όπως αποκάλυψε η εφημερίδα «Το Βήμα». 

Το αρχείο 3e3_443 είναι το τελευταίο στο οποίο ο προφυλακισμένος σταθμάρχης Λάρισας Βασίλης Σαμαράς μιλά με τον μηχανοδηγό Γιώργο Κουτσούμπα που έχασε την ζωή του στην μετωπική σύγκρουση. Η συνομιλία που περιλαμβάνεται είναι η ακόλουθη:

• Μηχανοδηγός: Λάρισα ακούει;
• Σταθμάρχης: Ακούει…Με 47 νούμερο (ο αριθμός του προφορικού τηλεγραφήματος) περνάτε κόκκινο φωτόσημο εξόδου έως φωτόσημο εισόδου Νέων Πόρων.
• Μηχανοδηγός: Ευχαριστούμε πολύ

Το αρχείο 3e4_443 περιλαμβάνει την εξής συνομιλία:

• Μηχανοδηγός: Βασίλη…
• Σταθμάρχης: Σωτήρη πάμε.
• Μηχανοδηγός: Βασίλη φεύγω;
• Σταθμάρχης: Φεύγεις, φεύγεις

Αυτά τα δύο αρχεία συνενώθηκαν αλλά αφαιρέθηκαν και τα πρώτα δευτερόλεπτα του δεύτερου, για να μην φαίνεται ότι ο σταθμάρχης μιλάει σε άλλον μηχανοδηγό, τον Σωτήρη Αδάμου που περίμενε να φύγει για τοπικό δρομολόγιο προς Βόλο. Έτσι συνενωμένα παρουσιάστηκαν από την ιστοσελίδα «Πρώτο Θέμα» στις 22:11 το βράδυ της 1ης Μαρτίου 2023 και αναπαράχθηκαν εν ριπή οφθαλμού από όλα τα μέσα ενημέρωσης.

Με τον τρόπο αυτό ενισχυόταν ξεκάθαρα το αφήγημα του τραγικού ανθρώπινου λάθους ως κυρίαρχης αιτίας που τόσο πολύ προσπάθησε να προβάλει η κυβέρνηση από την πρώτη ημέρα με τον Κυρ. Μητσοτάκη στα Τέμπη έως την ώρα που η Νέα Δημοκρατία έγραψε το δικό της πόρισμα σε 700 σελίδες.

Το μοντάρισμα ήταν επιλεγμένο και υλοποιημένο αριστοτεχνικά. Ο σταθμάρχης με την εντολή του, έδειχνε ότι δεν καταλάβαινε πως στέλνει το τρένο ανάποδα, δηλαδή από την γραμμή καθόδου (αλλιώς θα έπρεπε να το αναφέρει ρητά και να έχει δώσει γραπτή εντολή). Ο μηχανοδηγός ευχαριστεί, φεύγει και μετά από λίγο υποτίθεται ότι ρωτάει: «Βασίλη φεύγω;»

Το ερώτημα αυτό, πυροδότησε σενάρια ότι ο μηχανοδηγός είδε πως μπήκε ανάποδα στην γραμμή καθόδου και για αυτό ρώτησε. Πήρε όμως απάντηση «Φεύγεις, φεύγεις», και προχώρησε προς την καταστροφή. Εννοείται ότι ένας έμπειρος μηχανοδηγός που θα έβλεπε την αμαξοστοιχία του να αλλάζει γραμμή χωρίς να έχει λάβει γραπτή εντολή, θα σταματούσε αμέσως και θα ρωτούσε τον σταθμάρχη. Ο Γ. Κουτσούμπας ήταν εμπειρότατος και η παράλειψη της οποιαδήποτε αναφοράς, δεν έγινε ποτέ πιστευτή από τους συναδέλφους του μηχανοδηγούς.

Όπως φαίνεται όμως στην λίστα που παρουσιάζουμε σήμερα, το ανεξήγητο κενό των 11 λεπτών ξεκινά στις 22.56 μ.μ. δηλαδή δύο λεπτά από την ώρα που η αμαξοστοιχία 62 έφευγε από τον σταθμό της Λάρισας. Τα κλειδιά 118Α και 118Β που είχαν μείνει τοποθετημένα σε διαγώνιο θέση και έστειλαν μοιραία το τρένο στην γραμμή καθόδου, βρίσκονται σε απόσταση 1.400 μέτρων από τον σταθμό.

Άρα, το κενό ξεκινά την ώρα που γίνεται η αλλαγή τροχιάς. Ο μηχανοδηγός Γ. Κουτσούμπας δεν εμφανίζεται να ρωτά τι έχει συμβεί και να ζητά επιβεβαίωση. Επί 11 λεπτά, κανείς άλλος δεν μπαίνει να μιλήσει στον ασύρματο από τους ανθρώπους που εργάζονται μέσα στον σταθμό ή γύρω από αυτόν (κλειδούχοι, μηχανοδηγοί, μηχανοστάσιο, φύλακες στις ισόπεδες διαβάσεις κλπ). Το ίδιο κενό και με την ίδια διάρκεια, παρατηρείται και στην άλλη λίστα με τις τηλεφωνικές κλήσεις από και προς το σταθμαρχείο.

Η σιωπή διακόπτεται την ώρα που η μετωπική σύγκρουση έχει μόλις συμβεί. Στο αρχείο 3e7_443 στις 23:07 ακούγεται κάποιος που διαμαρτύρεται στον σταθμάρχη ότι υπάρχει διακοπή ρεύματος. Λίγο αργότερα, στις 23:11 σύμφωνα με την λανθασμένη χρονοσήμανση της λίστας, καταγράφεται η τηλεφωνική κλήση προς τον σταθμάρχη από τον Ρυθμιστή Ελξης του ΟΣΕ στην Θεσσαλονίκη.

Ο Ρυθμιστής αυτός παρακολουθεί σε πίνακα τα ηλεκτρικά φορτία σε όλο το βόρειο τμήμα του δικτύου. Εχει δει πως υπάρχει βραχυκύκλωμα «κάπου στην Ραψάνη» και ρωτά τον σταθμάρχη αν γνωρίζει κάτι παραπάνω. Το βραχυκύκλωμα για το οποίο ρωτά, είναι δυστυχώς το αποτέλεσμα της σφοδρής μετωπικής σύγκρουσης που έχει ήδη σκοτώσει δεκάδες ανθρώπους.

Τα καλώδια των 25.000 βολτ έχουν κοπεί αφού μετά την σύγκρουση, οι μηχανές των συρμών σηκώθηκαν στον αέρα, ενώ οι ηλεκτρικές εκκενώσεις οδήγησαν και στην τεράστια έκρηξη που αποτυπώθηκε στα βίντεο.

Από εκεί και μετά, ασύρματος και τηλέφωνο θα αρχίσουν και πάλι να καταγράφουν κλήσεις σχεδόν ανά λεπτό. Ο σταθμάρχης θα αργήσει να καταλάβει τι ακριβώς έχει συμβεί, μέχρι να λάβει τηλεφώνημα από την Πυροσβεστική και μετά από την Αστυνομία. Θα συνεχίσει να δίνει οδηγίες στον κλειδούχο και να απαντά σε ερωτήσεις μηχανοδηγών άλλων συρμών.

Όταν ενημερωθεί ότι υπάρχει πυρκαγιά, θα πιστέψει αρχικά πως έγινε κάποιος εκτροχιασμός. Θα χρειαστεί να περάσει σχεδόν 1 ώρα και να τρέξουν στο σταθμαρχείο οι πιο έμπειροι σταθμάρχες, μέχρι να γίνει αντιληπτό στις 12.05 ότι δεν υπήρξε εκτροχιασμός αλλά μετωπική σύγκρουση.

Από εκείνη την στιγμή, ξεκινά το φιάσκο της διερεύνησης του εγκλήματος των Τεμπών. Πολύτιμο αποδεικτικό υλικό θα χαθεί με το εσπευσμένο μπάζωμα στο σημείο της σύγκρουσης. Θα σβηστούν τα αρχεία από τις βιντεοκάμερες του ΟΣΕ που θα μπορούσαν να δείξουν εάν η εμπορική αμαξοστοιχία μετέφερε δοχεία που παραπέμπουν σε εύφλεκτα υγρά.

Η επίσημη αρχή διερεύνησης του κράτους, ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ θα αποκτήσει διοίκηση μόλις τον Σεπτέμβριο του 2023, έξι μήνες μετά τα Τέμπη και θα ξεκινήσει την δική του «έρευνα» έναν χρόνο μετά. Τις έρευνες θα αναλάβουν πραγματογνώμονες της Τροχαίας (!), ενώ από πλευράς ΟΣΕ πρωταγωνιστικό ρόλο αναλαμβάνει ο Παναγιώτης Τερεζάκης που ήταν ως τότε σύμβουλος της διοίκησης αλλά θα αναλάβει επίσημα καθήκοντα στις 17/3, παραμένοντας ακόμη και σήμερα «μεταβατικός διευθύνων σύμβουλος» με προβληματική νομιμοποίηση.

Ο Διευθυντής Κυκλοφορίας Κ. Χρυσάγης θα σκοτωθεί σε περίεργο τροχαίο στις 27 Μαρτίου 2023 με αποτέλεσμα να χαθεί όλο το υπόβαθρο των δικών του γνώσεων σχετικά με την κυκλοφορία των συρμών και την εκπαίδευση των σταθμαρχών.

Στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής θα κυριαρχήσουν οι μεθοδεύσεις της πλειοψηφίας που προσπαθεί επιμόνως να στηρίξει το αφήγημα ότι έφταιξαν μόνο τα ανθρώπινα λάθη το βράδυ των Τεμπών. Η πλειοψηφία θα αποφύγει να καλέσει κρίσιμους μάρτυρες που κατήγγειλαν στο παρελθόν τα κενά στα συστήματα ασφαλείας, όπως τον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ Φίλιππο Τσαλίδη, το στέλεχος της ΕΡΓΟΣΕ Χρ. Κατσιούλη, τον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο του ΟΣΕ Κ. Σπηλιόπουλο.

Δεν θα καλέσει ούτε τον πρώην πρόεδρο του σωματείου των μηχανοδηγών Κ. Γενιδούνια που έστελνε εξώδικα στον υπουργό Κ. Καραμανλή χωρίς να λαμβάνει απάντηση και κατήγγειλε κοπτοραπτική των ηχογραφημένων συνομιλιών που ακούγονταν στα κανάλια τις πρώτες ημέρες μετά το δυστύχημα.

Σε όλα τα παραπάνω, ήρθαν να προστεθούν οι αποκαλύψεις για τη λειτουργία της μονταζιέρας στις ηχητικές συνομιλίες και οι καταγγελίες ότι τα στικάκια με τα ψηφιακά αρχεία κυκλοφορούσαν και μοιράζονταν σε κάθε ενδιαφερόμενο πριν καταλήξουν στις αρμόδιες αρχές στις 3 Μαρτίου.

Ποιος αποκλείει, λοιπόν, ότι σε αυτήν την πορεία κάποια αρχεία δεν παραποιήθηκαν απλώς αλλά εξαφανίστηκαν ολοκληρωτικά; Τι θα σήμαινε αν ένα από αυτά τα αρχεία, περιλάμβανε τις κλήσεις του μηχανοδηγού που προσπαθούσε να επικοινωνήσει ανεπιτυχώς με τον σταθμάρχη;

Για ποιον λόγο κάποιος να επιθυμεί την απόκρυψη μιας τέτοιας απεγνωσμένης κλήσης; Τα ερωτήματα πληθαίνουν και υποσκάπτουν περαιτέρω το κύρος της δικαστικής έρευνας. Και το κενό σιωπής των 11 λεπτών στα καταγραφικά του σταθμαρχείου Λάρισας αποκτά τεράστιες διαστάσεις…