Τα περσινά προγράμματα επιδότησης διακοπών επιδοτούσαν είτε την ενοικίαση τουριστικού δωματίου, είτε την αγορά ακτοπλοϊκών εισιτηρίων. Αλλά, ένα επιδοτούμενο ποσό θα μπορούσε να κατανεμηθεί είτε και για τις δύο προαναφερθέντες επιλογές (όχι ή τη μία ή την άλλη), είτε και για την πληρωμή γεύματος ή και για την πληρωμή των καυσίμων μετακίνησης ή και για την αγορά αεροπορικών ή οδικών εισιτηρίων (ΚΤΕΛ). Πώς;
Η εξέλιξη των λογισμικών συστημάτων μπορεί να προσφέρει την εφαρμογή ενός απλοποιημένου τρόπου επιδότησης διακοπών. Χωρίς διαδικασία δήλωσης συμμετοχής ούτε των πολιτών, ούτε των επιχειρήσεων. Απλά, με αυτόματη άντληση των απαραίτητων στοιχείων των φορολογουμένων από το σύστημα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, κοινώς Taxisnet. Τα οποία θα μεταφέρονται σε μία ιδιαίτερη ηλεκτρονική πλατφόρμα, στην οποία θα έχουν εισαχθεί εισοδηματικές και οικογενειακές παράμετροι.
Κάθε φορολογούμενος θα μπορεί να μπαίνει στη συγκεκριμένη πλατφόρμα, μέσα από τον λογαριασμό του στο Taxisnet. Εκεί θα αντικρίζει το μέγεθος της επιδότησης που του αποδόθηκε. Το οποίο θα μπορεί να αξιοποιήσει με τη χρήση του ήδη γνωστού ηλεκτρονικού κουπονιού e–voucher, αλλά με ορισμένες κρίσιμες παραλλαγές.
Κάθε φορά που ο δικαιούχος θα χρησιμοποιεί το ψηφιακό κουπόνι να αφαιρείται από το υπόλοιπο του ηλεκτρονικού πορτοφολιού του επιδότησης το αντίστοιχο ποσό. Τα έξοδα θα πρέπει να πραγματοποιούνται σε διαδοχικές ημερομηνίες και η ενοικίαση τουριστικού καταλύματος να είναι υποχρεωτική. Η δε χρήση του ψηφιακού κουπονιού να μπορεί να γίνεται σε οποιαδήποτε επιχείρηση. Η εξάντληση του κουπονιού να ολοκληρώνεται μέχρι και τον Μάιο του επόμενου έτους. Τότε που ο φορολογούμενος θα υποβάλει εκ νέου την ετήσια φορολογική του δήλωση και θα ανανεώνεται το ηλεκτρονικό πορτοφόλι επιδότησης διακοπών. Όποιο ποσό επιδότησης δεν καταναλωθεί μία χρονιά, να μεταφέρεται στο επόμενο έτος, προστιθέμενο στο νέο ποσό.
Τα εισοδηματικά κριτήρια του προγράμματος, ειδικά για φέτος, θα μπορούσαν είναι τέτοια ώστε να επιδοτηθούν τουλάχιστον 500.000 ελληνικές οικογένειες (σε σύνολο περίπου 2 εκατ. οικογενειών με παιδιά) με ποσά από 200 έως 1000 ευρώ. Δηλαδή με ένα μέσο ποσό 500-600 ευρώ για κάθε τετραμελή οικογένεια. Ο προϋπολογισμός ενός τέτοιου προγράμματος θα έφτανε περίπου τα 250-300 εκατ. ευρώ. Όμως, το πραγματικό του κόστος θα ήταν ελάχιστο. Ας δούμε το γιατί.
Όλες, μα όλες οι επιχειρήσεις καταλυμάτων, εστίασης, πρατηρίων καυσίμων, ακτοπλοϊκών, αεροπορικών και οδικών μεταφορών, θα είναι υποχρεωμένες να δέχονται το κουπόνι και να εξυπηρετούν τον πολίτη. Η αξία που κάθε φορά θα εξαργυρώνεται να συμψηφίζεται αυτόματα με την πιο άμεσα χρονικά φορολογική ή ασφαλιστική ή άλλου είδους υποχρέωση της επιχείρησης σε δημόσιο φορέα.
Μόνο για το έτος 2020 οι νέες φορολογικές ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο έφτασαν πάνω από 7 δις ευρώ. Ενώ το συνολικό τους ύψος ξεπέρασε τα 108 δις. ευρώ. Επιπλέον, οι ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές οφειλές ανέρχονται σε άλλα 37,5 δις ευρώ περίπου.
Το πλήθος των ΑΦΜ (επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα) με φορολογικά χρέη από 10.000 έως 100.000 ευρώ ανέρχεται σε 266.000 και με φορολογικά χρέη από 500 έως 10.000 ευρώ σε 1.488.000. Σύνολο 1.754.000 ΑΦΜ. Δυστυχώς δε μπόρεσα να βρω τη διαφοροποίηση μεταξύ των φυσικών προσώπων και των επιχειρήσεων-ελεύθερων επαγγελματιών.
Στα ασφαλιστικά χρέη, οι ενεργές ρυθμίσεις επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών ανέρχονται σε 471.000. Υπάρχουν όμως και δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες που δεν έχουν κάνει ρυθμίσεις.
Ο συνολικός αριθμός των επιχειρήσεων σύμφωνα με τα δεδομένα του 2018 ήταν 709.000. Οι δε ελεύθεροι επαγγελματίες ανέρχονταν περίπου σε 1.139.000.
Επομένως, σημαντικό ποσοστό επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών έχουν, δυστυχώς, ληξιπρόθεσμα χρέη προς το δημόσιο.
Συνεπώς, ένα κομμάτι των χρημάτων του προγράμματος δε θα εκταμιευόταν καν, καθώς θα συμψηφιζόταν άμεσα με ληξιπρόθεσμες οφειλές. Χρήματα που σε μεγάλο βαθμό θα κινδύνευαν να μην εισπραχθούν ποτέ.
Ένα άλλο μέρος, πάλι δε θα εκταμιευόταν, καθώς θα συμψηφιζόταν με τις τρέχουσες υποχρεώσεις των επιχειρήσεων, αρκετές από τις οποίες πιθανότατα θα έμεναν απλήρωτες και θα δημιουργούσαν νέα χρέη προς το δημόσιο. Διότι, εξαιτίας των επιπτώσεων της επτάμηνης μερικής ή ολικής απαγόρευσης κυκλοφορίας και λειτουργίας επιχειρήσεων, οι περισσότερες στερούνται στοιχειώδους ρευστότητας.
Ένα άλλο τμήμα θα επέστρεφε επίσης σχεδόν άμεσα. Αφού οι επιχειρήσεις θα έκαναν επιπρόσθετο τζίρο και επομένως θα μπορούσαν να αντεπεξέλθουν σε υποχρεώσεις προς συνεργάτες τους. Οι συνεργάτες θα εισέπρατταν το μη «απολεσθέν» χρήμα, θα αυξανόταν η ρευστότητά τους, με συνέπεια αρκετοί από αυτούς να ανταπεξέλθουν στις τρέχουσες υποχρεώσεις τους. Το γνωστό οικονομικό ντόμινο, αλλά με αντίστροφη, θετική μορφή. Με αποτέλεσμα, τα κρατικά έσοδα (ΦΠΑ, ασφαλιστικές εισφορές, φόροι εισοδήματος, ληξιπρόθεσμα χρέη), να αυξάνονταν.
Παράλληλα, το πρόγραμμα θα συνέβαλε στην πάταξη της φοροδιαφυγής, αφού η χρήση του ηλεκτρονικού πορτοφολιού επιδότησης θα συνεπαγόταν την αναγκαστική έκδοση φορολογικής απόδειξης. Κάτι το οποίο θα μεταφραζόταν σε επιπλέον αύξηση των φορολογικών εσόδων. Άλλος ένας έμμεσος τρόπος κάλυψης του κόστους του προγράμματος.
Στο πλαίσιο συμψηφισμού του προγράμματος θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν τα χρέη και οι υποχρεώσεις προς τις δημόσιες επιχειρήσεις, τους δήμους, και τις δημοτικές επιχειρήσεις. Τα οποία, παρουσιάζουν τεράστια δυσκολία είσπραξης. Ένας ακόμα έμμεσος τρόπος κάλυψης του προγράμματος.
Με ένα τέτοιου είδους πρόγραμμα, θα υποστηριζόταν ο ευρύτερος τουριστικός κλάδος (καταλύματα, εστίαση, τουριστικά είδη, μεταφορές κλπ), ειδικά τη στιγμή που η πορεία της φετινής τουριστικής χρονιάς μοιάζει εξαιρετικά αβέβαια, αλλά και μετά την περσινή ελλιπέστατη τουριστικά χρονιά.
Θετικά θα επηρεάζονταν και οι υπόλοιποι κλάδοι της οικονομίας (επισκευές, καταστήματα λιανικής, πρατήρια τροφίμων, επιχειρήσεις χονδρικής, μεταφορές, αγροτικός τομέας, κλπ), εξαιτίας της διάχυσης της οικονομικής δραστηριότητας. Που σημαίνει επιπλέον κρατικά εισπρακτικά οφέλη.
Σημαντική θα ήταν η συνεισφορά του προγράμματος και στην καταπολέμηση της ανεργίας. Με συνεπακόλουθες προεκτάσεις την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και την άνοδο του μέσου διαθέσιμου εισοδήματος προς κατανάλωση. Άρα νέα έμμεση αύξηση κρατικών εσόδων.
Οι πολίτες με τη σειρά τους, θα αποκτήσουν ένα ηλεκτρονικό πορτοφόλι που θα καλύπτει σε ικανοποιητικό βαθμό τις βασικές ανάγκες των διακοπών τους. Όπως η διαμονή, το φαγητό και μετακίνηση. Επίσης, δε θα έχουν κανέναν περιορισμό για το πού και πότε θα εξαργυρώσουν το ποσό της επιδότησης.
Οι δε επιχειρηματίες θα γνωρίζουν εκ των προτέρων τον τρόπο εξαργύρωσης-συμψηφισμού των επιδοτούμενων ποσών, ο οποίος θα πραγματοποιείται χωρίς να εμπλέκονται σε γραφειοκρατικές διαδικασίες. Το όφελός τους θα προκύψει από την αύξηση του τζίρου τους, διότι οι δικαιούχοι, η πλειοψηφία των οποίων χωρίς το ηλεκτρονικό πορτοφόλι επιδότησης δε θα πήγαινε διακοπές, θα ξοδέψουν και δικά τους χρήματα. Επιπλέον όφελος θα έχουν και από την κάλυψη μέρους υποχρεώσεών τους, κάτι που αρκετοί δε θα κατόρθωναν, εάν οι δικαιούχοι δε λάμβαναν την επιδότηση, δεν έκαναν διακοπές και επομένως χανόταν ο συγκεκριμένος τζίρος.
Να θυμηθούμε ότι τα δύο περσινά προγράμματα «τουρισμός για όλους» και «κοινωνικός τουρισμός» είχαν μέγεθος 100 εκατ. και 37 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Σύνολο 137 εκατ. ευρώ.
Ίσως λοιπόν, τα 250-300 εκατ. ευρώ που αρχικά αναφέρθηκαν, τελικά να φαντάζουν λίγα. Καθώς, το δημόσιο θα εκταμίευε ένα τμήμα αυτών των χρημάτων, μεγάλο μέρος των οποίων θα επέστρεφε στα ταμεία του σε σύντομο χρονικό διάστημα. Μεσοπρόθεσμα και προσμετρώντας όλες τις άμεσες και έμμεσες συνέπειες, ίσως το κόστος να αποδεικνυόταν σχεδόν μηδαμινό.
Πέρα από την οικονομική οπτική, ένα τέτοιου είδους πρόγραμμα, μετά από τις πρωτόγνωρα πολύμηνες μερικές ή ολικές απαγορεύσεις κυκλοφορίας και λειτουργίας επιχειρήσεων, θα βελτίωνε την ψυχολογία των Ελλήνων και θα είχε ευρύτερες θετικές κοινωνικές προεκτάσεις.
Μαργέλης Κωνσταντίνος
Άγιος Πέτρος, Λευκάδας, 14 Μαΐου 2021