Αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ,

αγαπητέ κύριε Παπανδρέου

Ο δυτικός κόσμος παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή και  σεβασμό τις σκληρές προσπάθειες που καταβάλλετε για την αντιμετώπιση του χρέους της χώρας σας. Καμμία άλλη δημοκρατική χώρα σε καιρό ειρήνης δεν κατόρθωσε κάτι  παρόμοιο. Συρρικνώνετε τον κρατικό μηχανισμό, καταπολεμάτε τη διαφθορά και προσπαθείτε να εμπεδώσετε στους συμπολίτες σας την φορολογική συμμόρφωση. «Θέλω να επιστρέψει  στους Έλληνες το χαμόγελο», είπατε το βράδυ της εκλογής σας. Αλλά στην πραγματικότητα θέλετε να επιστρέψετε στους Έλληνες κάτι πολυτιμότερο: την ανεξαρτησία τους, την οποία  έχουν απολέσει  κατά τη διάρκεια της κρίσης του χρέους. Εταίρος σας είναι οι τράπεζες. Και το συμβόλαιο είναι τυπωμένο πάνω σε ένα τεράστιο χρεόγραφο.

Προσωπικά σας θεωρώ ως έναν μεγάλο ήρωα. Προσπαθείτε να κατορθώσετε το ακατόρθωτο. Ως γιος ενός διωχθέντος και εξόριστου πατέρα που κυνηγήθηκε από τη χούντα, μεγαλώσατε με τον κίνδυνο. Όταν οι στρατιωτικοί αναζητούσαν τον πατέρα σας, που είχε κρυφτεί επάνω στη σοφίτα του σπιτιού σας, σάς έβαλαν ένα οπλισμένο  πιστόλι στο μέτωπο, ώστε να αναγκαστείτε να τον προδώσετε. Εσείς αρνηθήκατε την παρουσία του πατέρα σας, μέχρι που εκείνος, από έντρομη ανησυχία για τη ζωή του γιου του, εγκατέλειψε το κρησφύγετό του. Αργότερα, διαφύγατε μαζί του στην Αμερική, όπου περάσατε τα νεανικά σας χρόνια. Τα Αγγλικά σας είναι εξαιρετικά, το πνεύμα σας φωτεινό, η θέληση σας χαλύβδινη. Όλα αυτά με έπεισαν, όταν πέρυσι την άνοιξη συναντηθήκαμε για συνομιλία στο υπηρεσιακό σας γραφείο. Είστε αυτό που οι Αμερικανοί αποκαλούν «larger-than-life-character» .

Οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν οδηγήσει τη χώρα σας προς την καταστροφή. 340 δις Ευρώ χρέος  για το Ελληνικό Δημόσιο. Ένα χρέος 155 φορές μεγαλύτερο από τα κέρδη των 60 μεγαλύτερων εταιρειών στη χώρα σας και 1,5 φορές μεγαλύτερο από αυτό που επιτρέπει η Συνθήκη του Μάαστριχτ.

Αυτή η εφημερίδα ήταν εκείνη που πέρυσι, πριν από έναν χρόνο, προέτρεπε για την  αγορά ελληνικών ομολόγων, ώστε η χώρα σας να λάβει αυτό που επειγόντως χρειάζονταν όσο και τα χρήματα: Εμπιστοσύνη. Θέλαμε να βοηθήσουμε προς την κατεύθυνση, να βρεθεί μια λύση χρηματοδότησης από ιδιωτικά κεφάλαια, μια λύση που δεν θα απαιτούσε τα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων. Θέλαμε να βοηθήσουμε να σπάσει ο φαύλος κύκλος της αυξανόμενης αμφιβολίας και της ανόδου των επιτοκίων. Όλοι όσοι σάς έδωσαν εγγυήσεις και σας υποσχέθηκαν δάνεια το ήθελαν: η Ευρωπαϊκή Ένωση, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οι αρχηγοί κυβερνήσεων.

Αλλά το «σπιράλ» από τότε κινείται  πιο γρήγορα, όχι πιο αργά. Όταν συναντηθήκαμε, τον Μάιο του 2010, ο τόκος  με τον οποίο δανειζόταν η χώρα σας  χρήματα για δέκα χρόνια ήταν 8%. Σήμερα είναι 16%. Και είναι πιθανό να αυξηθεί. Με 16% τόκο δεν τολμά κανείς να επενδύσει. Κανένα κράτος του κόσμου δεν μπορεί να πληρώσει 16% τόκο. Η πικρή αλήθεια, την οποία εσείς και όλοι όσοι θέλουν να βοηθήσουν την Ελλάδα πρέπει να παραδεχθούν, είναι ότι η βοήθεια δεν βοηθά, δεν αποδίδει. Η χώρα σας πέφτει ακόμα βαθύτερα στο τέλμα.

Οι επενδυτές απαιτούν ένα τόσο υψηλό ασφάλιστρο κινδύνου, διότι είναι δύσπιστοι ακόμα και απέναντι στον ίδιο τους τον εαυτό. Στο 16 % συνυπολογίζεται η μερική απώλεια της επένδυσής τους. Με τόσο υψηλό επιτόκιο οι επενδυτές μουδιάζουν.

Προσπαθείτε ως Πρωθυπουργός να διώξετε τον φόβο από τους επενδυτές. Με την ολοένα εντονότερη εξοικονόμηση πόρων, την πώληση κρατικών επιχειρήσεων και την απαίτηση από τον λαό σας να καταβάλλει περισσότερους φόρους. Όμως, αυτό το πρόγραμμα που στοχεύει στο να καταπολεμήσει το φόβο των επενδυτών,  έχει καταστεί εν τω μεταξύ τρομακτικό.

Ο λαός στενάζει, το χρέος αυξάνεται, η οικονομία συρρικνώνεται, σε βαθμό που από μία  ολοένα και μικρότερη πίτα θα πρέπει να δίνετε στους επενδυτές όλο και μεγαλύτερα κομμάτια. Τουλάχιστον 3% θα μειωθεί το ΑΕΠ το 2011. Θα έπρεπε όμως να αυξάνεται κατά 3% μέχρι το 2040, ώστε να μειώσετε τα χρέη σας στο επιτρεπόμενο όριο. Αυτό είναι όλο και περισσότερο μη ρεαλιστικό. Δεν μπορεί κανείς να αποδώσει όντας πεινασμένος.

Ας μιλήσουμε για την αλήθεια. Η αλήθεια είναι η δίδυμη αδερφή της  πραγματικότητας. Ακόμα και στην αλήθεια μπορεί να συμβεί αυτό που συμβαίνει σε ένα οικοσύστημα που δέχεται υπερβολικά πολύ λίπασμα. Καταρρέει. Ακόμα και η αλήθεια, ότι η Ελλάδα θα πρέπει να κάνει οικονομία, έχει μετατραπεί σε αναλήθεια. Η οικονομία δεν αντέχει πλέον αυτή την αλήθεια, αντιδρά αλλεργικά σε αυτή, φτύνει. Το σωστό είναι τώρα το λάθος.

Έχετε ήδη μειώσει τις συντάξεις, έχετε μειώσει τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων κατά 30%, έχετε αυξήσει την τιμή της βενζίνης σχεδόν κατά 50%. Δεν μπορείτε να εξυγιάνετε την οικονομία στη χώρα σας. Και η Ε.Ε. δεν μπορεί να τις δίνει πάντα ενέσεις βοήθειας με νέα δάνεια. Πλησιάζει η μέρα που το κακοποιημένο σώμα δε θέλει άλλο. Ο ελληνικός κατασκευαστικός τομέας έχει ήδη καταρρεύσει κατά 70%.

Οι πωλήσεις αυτοκινήτων έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ. Ημερήσιες εξαγωγές περίπου 3 δισ. ευρώ, όπως παρουσιάζει η Γερμανία, είναι για ένα μικρό κράτος μη ρεαλιστικές. Αλλά τα 50 εκ. ευρώ, που επιτυγχάνει καθημερινά το εξωτερικό εμπόριο της Ελλάδας, είναι πολύ λίγα. Αν η ελληνική οικονομία ήταν ένα μάτι, τότε θα έκλαιγε. Αν η ελληνική οικονομία μπορούσε να πει μόνο μια λέξη, τότε θα φώναζε: Σταματήστε! Πλησιάζει η μέρα που αποτελεί εφιάλτη για τους επενδυτές. Τότε θα είναι σε όλα τα στόματα η λέξη: «Αδυναμία πληρωμών».

Αλλά αυτή είναι επίσης και η μέρα που θα γεννηθεί μια νέα αλήθεια: Όχι να κάνει κανείς οικονομία, αλλά να επενδύσει, θα λένε τότε. Για να αναπτυχθεί και πάλι η ελληνική οικονομία. Όχι να εξοφλούνται τα χρέη με χρέη, θα σας πρότεινε κανείς, αλλά να επιταθεί η εξόφληση τους, να μειωθεί, ίσως μάλιστα για ένα διάστημα να σταματήσει τελείως. Ώστε το παρελθόν να οδηγήσει την πύλη στην κατεύθυνση του μέλλοντος.

Θα είναι μια μέρα επιβολής κυρίως για αυτούς που δάνεισαν σε σας και το λαό σας χρήματα. Οι αγορές θα παραλύσουν από τρόμο. Και μετά, στροφή στο μέλλον. Από την Αργεντινή του έτους 2001, το Μεξικό των αρχών της δεκαετίας του ΄80, και τη Γερμανία μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο γνωρίζουμε ότι υπάρχει ζωή μετά θάνατο, αυτό ισχύει τουλάχιστον για κράτη με υψηλά χρέη.

Αξιότιμε κ. Παπανδρέου, έχετε επιβαρύνει τον εαυτό σας και τη χώρα σας υπερβολικά. Προσπαθήσατε ως τώρα το αδύνατο. Θα πρέπει τώρα να κάνετε το δυνατό. Έτσι ,όπως ως παιδί ξεγελάσατε τους Συνταγματάρχες και αρνηθήκατε να φανερώσετε την κρυψώνα του πατέρα σας, θα πρέπει τώρα  να απαρνηθείτε την περηφάνια των Ελλήνων, για να σώσετε τη χώρα σας. Προχωρήστε προς τη νέα, άβολη αλήθεια, προτού σας χτυπήσει αυτή την πόρτα. Είναι ήδη καθ’ οδόν προς εσάς.

Με εκτίμηση

Gabor Steingart

Σημ.: Ο Gabor Steingart είναι ο διευθυντής της γερμανικής εφημερίδας Handelsblatt. Η επιστολή βρίσκεται εδώ.

Μετάφραση και αποστολή άρθρου: Αποστόλης Γατής