Ειδήσεις από και για το Μεγανήσι
29 Μαρτίου 2024

Μεγανησιώτικα τοπωνύμια (αναν.)

Στις φιλικές μας ιστοσελίδες έχουμε συμπεριλάβει εδώ και πάρα πολύ καιρό (σχεδόν από τις πρώτες ημέρες ζωής του στο διαδίκτυο) το ιστολόγιο «Λευκάδα …Η πατρίδα μου» στο οποίο και εντοπίσαμε μια αξιόλογη και αξιέπαινη συνάμα προσπάθεια της διαχειρίστριάς του, την καταγραφή τοπωνυμίων. Φυσικά, αναζητήσαμε μέσα από το αλφαβητάρι τα τοπωνύμια για το Μεγανήσι. Τα βρήκαμε και τα κατατάξαμε κι εμείς με τη σειρά μας  αλφαβητικά σε έναν εύχρηστο, ελπίζουμε, πίνακα για τις ανάγκες της ανάρτησης.

Βέβαια, θα μας ήταν πάρα πολύ εύκολο να τα αντιγράψουμε και να τα αναδημοσιεύσουμε, περιοριζόμενοι απλά στην αναφορά της πηγής. Όμως, θεωρήσαμε σκόπιμο και δεοντολογικό να ζητήσουμε την άδεια της ερευνήτριας για την αναδημοσίευση, την  οποία και μας έδωσε, μαζί με ένα κειμενάκι σχετικά με μια της περιπέτεια που έζησε στο νησί μας (βλ. παρακάτω).

Η ίδια μας «ομολόγησε» ότι  ο όγκος των τοπωνυμίων είναι τεράστιος αλλά και η διασταύρωση τους πολύ δύσκολη! Για αυτό το λόγο η συγκεκριμένη ενότητα ενημερώνεται διαρκώς. Ένα δίχως άλλο δύσκολο έργο.

Γι΄αυτό ελπίζουμε κι εμείς στην βοήθεια των αναγνωστών για τυχόν διορθώσεις, διευκρινήσεις αλλά και περαιτέρω πληροφορίες που θα βοηθήσουν να προχωρήσει αυτή η προσπάθεια της κ. Σκλαβενίτη Χρυσούλας.

Πρωτοπήγα στο Μεγανήσι, και ντρέπομαι που το λέω, πριν από τέσσερα χρόνια. Το γιατί δεν είχα πάει νωρίτερα είναι μια άλλη ιστορία… Έχει σχέση με το κόλλημα που συχνά έχουν άνθρωποι που είναι κοντά μας,  (το οποίο μέχρι πριν λίγο καιρό δεν είχα το σθένος να κάμψω), ότι στις διακοπές μας οι μετακινήσεις θα πρέπει να είναι οι εντελώς απαραίτητες. Σαν αποτέλεσμα…ξεκίνησα να γνωρίζω το νησί μου …πολύ πρόσφατα και έχω δρόμο μπροστά μου μεγάλο! 
Από τότε αφιερώνω πάντα μια ήμερα και το επισκέπτομαι. 
Το ίδιο έκανα και πέρσι το καλοκαίρι που με γνωστή “παλιοπαρέα”, αποτελούμενη από πρωτο/δευτεροξάδερφα….περάσαμε μια όμορφη χαλαρή (ας πούμε) ημέρα σε μια χαριτωμένη παραλία του νησιού. Όλα ήταν υπέροχα, μια θάλασσα “λάδι”, να την πιεις στο ποτήρι. Ο ήλιος έκαιγε, έτσι πρέπει , καλοκαίρι ήταν. Εμείς κολυμπούσαμε, λιαζόμασταν, πίναμε (πρωτότυπο!), συζητούσαμε (φωναχτά πάντα -κλασικοί Έλληνες-, μη τυχόν και δε μάθουν οι υπόλοιποι στην παραλία τα νέα μας), χορεύαμε χασάπικο εκεί που έσκαγε το ανύπαρκτο κύμα (χωρίς σχόλιο) και τέλος πάντων είχαμε ωραίες , χαλαρές στιγμές παραλίας.
Ξαφνικά όμως την απόλυτη χαλάρωση διέλυσαν κραυγές και όλοι όσοι κολυμπούσαν βγήκαν από τη θάλασσα τρέχοντας. “ένα φτερό…..καρχαρίας, ξιφίας….”… (μόνο φάλαινα δεν είπαν). Οι κοινοί θνητοί έξω στην παραλία, δυο τρεις απέμειναν να κολυμπούν, είτε γιατί δεν κατάλαβαν τι συνέβη είτε γιατί ήταν ριψοκίνδυνοι και μαθημένοι να κολυμπούν παρέα με τα “τέρατα της θάλασσας”. Το πιο αστείο ήταν ότι τα παιδάκια στην παρέα μας συνέχιζαν να παίζουν ανενόχλητα με τα κουβαδάκια και τα νεροπίστολα σα να μη συνέβη τίποτα. Κάμερες και φωτογραφικές πήραν φωτιά αναζητώντας το “θεριό” που τάραξε τα ήσυχα νερά. Πανικός! Ούτε στα “σαγόνια του καρχαρία” τέτοιο σασπένς….
Τελικά το “θεριό”, που δεν ξεπερνούσε το μισό μέτρο ήταν ή μικρός ξιφίας ή κάνα αφρόψαρο τύπου “κυνηγός” που  χάθηκε στα αβαθή ακολουθώντας κάνα κοπάδι από ψαράκια. Πολύ γρήγορα, γύρισε στα νερά του! 
Εμείς όμως είχαμε ζήσει την περιπέτεια μας και ήμασταν απόλυτα ικανοποιημένοι!
 Άντε και του χρόνου!

Μεγανησιώτικα τοπωνύμια

Αγιονέρι Τοποθεσία μετά τη σπηλιά του Παπά, προς τον Τούρλο , που αναβλύζει νερό.
Υπάρχει η παράδοση ότι , όταν πειρατές, γύρω στα 1500, κατέστρεψαν το μοναστήρι του Αη Γιάννη, ο παπάς για να μη πεθάνουν από δίψα οι μαθητές του και ο λαός που είχε καταφύγει στην δύσβατη περιοχή του Τούρλου, αφού προσευχήθηκε, σταύρωσε ένα κοντρί με το ραβδί του κι αμέσως άρχισε να τρέχει νερό.
Ο δημιουργός του λαϊκού ποιήματος για τον Άη Γιαννη , μας πληροφορεί ότι έτρεχε νερό και μετά το 1860:
«Και βρίσκεται την σήμερον το θαύμα μαρτυρείται
και όσοι δεν πιστεύεται υπάγετε να το δήτε
»Όμως στέρεψε γιατί ασέβησαν προς την πηγή , όταν έπλυναν σπάργανα σ΄ αυτή.
Αγρίλια Κάβος αμέσως μετά τον Άι Γιάννη. Τα κτήματα σ΄αυτόν είναι των Βελωνιάδων (Ζαβιτσάνων) από τον Πόρο.
Αγριάδα (Καλαμίτσι / Κατωμέρι Μεγανησίου / Πηγαδισσάνοι) από το φυτό αγριάδα (έρπουσα ή άγρωστις) που έχει ιαματικες ιδιότητες (Φυτώνυμο)
Αγριονομή Κοντά στη σπηλιά του Γκιοβάνη. Αγριονομές είναι τα βοκοτόπια σε ακαλλιέργητα χωράφια.
Αεροπλάνο Η νέα ονομασία που έδωσαν στο Φώκι του Κυθρού. Λένε ότι στην Κατοχή , μετά από αερομαχία οι σύμμαχοι χτύπησαν γερμανικό αεροπλάνο και ο πιλότος του κατάφερε να το σύρει από τη θάλασσα και να το βγάλει στην αμμουδιά. (;;;;;;..τώρα το πώς το έσυρε , άλλο θέμα…)
Αζου(οη)ριάς (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου από το αγριοβότανο: «αζώ(ο)ηρας» ΄»αζόγερας = βρωμόχορτο, με ιαματικές ιδιότητες. Ο Βαλαωρίτης γράφει: » ο έρμος ο αζώηρος, η ποταπή η λάψανα» (Αθ. Διάκος, Α΄ σ 153) είναι ένα φυτό με μικρά γαλαζοπράσινα φύλλα και κίτρινα λουλούδια. (Φυτώνυμο) Πάνω από τη σπηλιά του Γιοβάνη.
(Αη) Γιώργης Ο δεύτερος κάβος μετά τα Σπήλια δυτικά. Επίσης χωράφι στις Ράχες δίπλα από τις Λύμπες. Ακόμα λαγκαδούλα μετά το μύχο του κόλπου του Κολόπλου προς την Χοντρουπούντα.
(Αη) Γρηγόρη Λαγκάδι Μικρό λαγκάδι που καταλήγει σε άβαλη στο Κεφάλι, κάτω από το εκκλησάκι του Αη Γρηγόρη, προς το κάβο της Ελιάς.
Αθανίτη Χωράφι πάνω από τον κάβο του Βρετού. Από το επώνυμο Αθανίτη, που πριν έρθει από το Αθάνι, λεγόταν Δρακάτου.
Αθερινός Όρμος στο Μεγανήσι
Ακόνι Ακρωτήριο κοντά στην παραλία Λουτρολίμνη.
Ακόνια (Κατωμέρι Μεγανησίου) τοποθεσία με πολλές λείες και σκληρές πέτρες στουρναρόπετρες. Ακόνια γενικά είναι οι μεγάλες πέτρες. Η χερσόνησος ανάμεσα σε Αθερινό και Ελιά που καταλήγει στον κάβο στο Φανάρι. Δίπλα από αυτό υπάρχουν ίχνη μετάλλων και ιδιαίτερα γραφίτη, ίσως να υπήρχε εκεί κάποιο από τα μεταλλεία των Ταφίων.
Αλογομάντρες Τοποθεσία πάνω από τον Άη Γιάννη, στις Ράχες προς τον Πόρο.Χωρίζεται στις Σουροκέϊκες και του Στραγαλινού. Στο νησί γενικά υπήρχαν λίγα άλογα, οπότε πιθανολογείται οι πολλλές μάντρες να χρησιμοποιούνταν ή από Φράγκους τιμαριούχους.
Αλουπότρυπες Μέρος πάνω από την Στρόγγυλη, προς τον Ανεμόμυλο.
Αλτιάδη Άβαλι (=λιμανάκι χωρίς λαγκάδι) στον όρμο του Μπάλου, δεξιά. Είχε κτήματα εκί ο Αλκιβιάδης Μάντζαρης και ο λαός το Αλκιβιάδης το έκανε Αλτιάδη.
Αλώνια ή Αλωνιά (Κατωμέρι Μεγανησίου), γειτονιά στα ανατολικά του χωριού με αλώνια, για΄τι το μέρος το καλοκαίρι το βρίσκουν ο Πουνέντες (ΝΔ) και Λιοβόρι(ΒΑ), άνεμοι απαραίτητοι για αλώνισμα.
Αμάραντου Χωράφι στη Λέσα κοντά στο Κρυφονέρι. Ο Αναγνώστης Αμάραντος ήταν σέμπρος του Βαλαωρίτη, που όταν πούλησε την γύρω έκταση του άφησε και σ΄ αυτόν ένα κομμάτι.
Αμμούλη Αριστερά από το Λιμονάρι, μικρό και μεγάλο Αμμούλη, προσβάσιμο μόνο από τη θάλασσα.
Αμμούσα ή Αμμούσο(ω) Παραλιακό μέρος στον όρμο του Βαθέος.
Αμμούσες (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου): τοποθεσία βόρεια το χωριού μεγάλης έκτσης από τη Βίγκλα ως τη Λέσα.
Αμπελάκια Όρμος στο Μεγανήσι, στο Βαθύ.
Αμπελάκι (Βαθύ Μεγανησίου)  όρμος και λιμάνι ανατολικά Εκεί ο Πέτρος και Στεφανής (Σούφης) Πάλμος είχαν αμπέλια και πήρε την ονομασία.
Αμυγδαλιά (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου):τοποθεσία ανάμεσα Σπαρτοχώρι και Βαθύ δεξιά του όρμου Σπήλια, ειναι κορυφή και είχε κάποια σπιτάκια που έμεναν Κατωχωρίτες το χειμώνα που μάζευαν τις ελιές τους. Ήταν μικρός οικισμός.
Αμυγδαλιές (Βαθύ Μεγανησίου), ο κάβος μετά την Ελεούσα στο Βαθύ. Είχαν κτήματα εκεί η οικογένεια Μάλαμα, και οι σέμπροι τους Κανελλαίοι είχαν φυτέψει αμυγδαλιές.
Αναγνωστέλου Μέρος στα Σπήλια Ρόκα στη λάκα, με σπίτι και πηγάδι.Ο Αναγνωστέλος ήταν από άλλο τόπο και παντρεύτηκε στο Σπαρτοχώρι. ήταν στην αρχή σαμαράς και μετά σαν έμπορος πλούτησε και έγινε και δήμαρχος Ταφίων.
Ανεβασά Τοποθεσία πάνω από τη σπηλιά του Παπά.
Αντιβόλι Μεγάλο κο(υ)ντρί στο Αποσταντί, που ξεπίθωναν πάνω του οι γυναίκες από τα κεφάλια τους τα δεμάτια με ξύλα και αφού ξεκουράζονταν τα πίθωναν πάλι στο κεφάλι τους.
Αντικέικα Κτήματα στον Παλιόλακο, των Αντρικαίων Καββαδαίων.
Αντζουλή Λαγκαδιά Στη Μησογαλιά. Ο Αντζουλής ήταν απόγονος του άρχοντα Κονιδάρη από τον Πόρο. Κατά την παράδοση ο Κονιδάρης, είχε τόση δύναμη, ώστε όταν ένας είχε διαπράξει κάποιο παράπτωμα έτρεχε κι έπιανε τον χαλκά του σπιτιού του και κανείς δεν τολμούσε να τον πειράξει, κι από τότε έχανε το επίθετό του και γινόταν Κονιδάρης. Ο γέρο Κονιδάρης δεν είχε γιους και πάντρεψε τη μοναχοκόρη του με κάποιον Μεταξά. Όταν γαμπρός και κόρη του έκαναν παρατήρηση που γέρος άνθρωπος είχε ερωτικές σχέσεις με την υπηρέτρια του, θύμωσε, πήγε στην άγια Μαύρα και παντρεύτηκε μια νεαρή κόρη, ενός φτωχού τσαγκάρη, με την οποία απέκτησε δυο γιους, τον Μάρκο και τον σορ Γιαννάκη. Μετά από χρόνια αφού πέθανε αυτός και η γυναίκα του τα αγόρια δυστύχησαν γιατί ο Μεταξάς πήρε όλη την περιουσία. Γαμπροί του Μεταξά ήταν ο Μάλαμας και ο Φέτσης. Μεγαλώνοντας τα δυο αγόρια κίνησαν δίκη,αλλά δεν είχαν χρήματα και ζήτησαν βοήθεια από τους χωριανούς, με αντάλλαγμα , αν κερδίσουν τη δίκη να τους δώσουν τα χρήματα. Τη δίκη την κέρδισαν αλλά έχασαν τα κτήματά τους από τα Αναπαυτήρια ως το Χερομούρσι, για να ξεχρεώσουν τα χρήματα που τους είχαν δώσει.. Ο Μάρκος είχε ένα γιο τον Μιλτιάδη,το δραστήριο δήμαρχο Ταφίων. Ο σορ Γιαννάκης άφησε απογόνους την οικογένεια Θεοδόση και τους σημερινούς Αντζουλαίους.
Αντώνα Λαγκαδιά στις πάνω Κουτελάδες, κοντά στου Δεσπότη. Το όνομα προέρχεται από το Αντώνης.
Αξό(ω)πετρα Μεγάλος βράχος μέσα στη θάλασσα και πάνω από την επιφάνεια της κοντά στην παραλία στη Μησογαλιά, προς το Θιάκι, απέναντι από τα κτήματα του Αντζουλή.
Αποστάντι (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου), τοποθεσία λίγο μετά το χωριό προς τον Άι Γιάννη, κάτω από την Κόμπα. Από κει περνάει ο δρόμος για τις Ράχες και  επάνω στα κοντριά, οι κουρασμένες γυναίκες κατέβαζαν από το κεφάλι τους, ο,τι κουβαλούσαν να ξαποστάσουν. Το έλεγαν στην αρχή Ξαποστάντι και μετά απέβαλλαν το Ξ.
Αποστόλως (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου) μέρος του Γιαγκέ προς το Σπαρτοχώρι. Το όνομα είναι της ιδιοκτήτριας.
Αραδαριά Μέρος στης Κομνάς το Ρόγγι αλλά και τοποθεσία στη Χοντρουπούντα. και στις δυο υπάρχουν πολλές ελιές στη σειρά (αράδα).
Αργιά Αβάλι στον όρμο Μπάλου, στο λαιμό της μικρής χερσονήσου Χερομούρσι. Το όνομα το πήρε ή από το δέντρο Αρία ή από τη λέξη άργιλος, γιατί το χώμα εκεί είναι σαν τον πηλό και κρατάει νερό.
Αργιές Παραλία ανάμεσα Χερνιάδες και Κουτελάδες με μεγάλα δέντρα αριές (=δρυς).
Αρέθα Τοποθεσία στα Σπήλια Ρόκα, πίσω από το σπίτι του Θεοδόση. Έχει εκεί κτήματα η οικογένεια Αρέθα. (όνομα που παράγεται από το ρήμα αρέθω=ποτίζω).
Αρφανό Ξωβαθύ/Ξωβάθυ Τοποθεσία εκεί που τελειώνει προς το νότο η ρεματιά του Ξωβαθιού.
Ασκόπουλο Τοποθεσία πέρα από τη Μησοή, προς του Μιχάλη τη Λύμπα. Ασκόπουλο είναι το μικρό ασκί.
Ασφακιά ή Ασφάκα (Κατωμέρι Μεγανησίου)(Φυτώνυμο), μέρος πάνω από το Ρεμεντάνι, στο λαγκάδι που έχει το όνομα της.
Ασφεχτόλογκος Τοποθεσία στου Πανούτσου προς το Πγιατυάλι, αλλά και λόγκος πάνω από τη σπηλιά του Γ(κ)ιοβάνη.
Αυγερινού Χωράφι ανάμεσα Μπάλο και Αργιά. Λένε ότι οι Αυγερινοί κατάγονται από το Χαψί του Πόντου, όπου κυνηγημένοι ήρθαν στην Πελοπόννησο και από κει πέρασαν στα Επτάνησα.
Αχούρια α) Αρεθέϊκα: χωράφι των Αρεθαίων, από τη Μησοή προς του Γιάγκε
β) Γιαννακού: κτήμα του Γιαννακού Κονιδάρη συα Θερμέϊκα
γ) Περιστέρη και Μπελικούκου, τοποθεσία κάτω από τις Αμυγδαλιές στο Κακοπέτρι.
Γαβρίλη Κτήμα με σπίτι κοντά στον Αη Γιάννη της οικογένειας Γαβρίλη που πηγαινοέρχεται Πόρο Μεγανήσι . Ο Γαβρίλης μετέφερε ανθρώπους με τη βάρκα του από τον Αη Γιάννη στη Φτέρη, κοντά στον Πόρο. Η οικογένεια Γαβρίλη έχει καταγωγή από τα Γαβριλάτα της Κεφαλλονιάς.
Γαζάτα (Κατωμέρι Μεγανησίου), τοποθεσία που υπήρχαν κτήματα της οικογένειας Γαζή από το Νυδρί.
Γαζάτο (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου), περιοχή πάνω από το Καλοκλείσμα ως τη Σκίζα με πολλές ιδιοκτησίες. Η ονομασία προέρχεται από τον ιδιοκτήτη Γαζή. Το επίθετο Γαζής υπάρχει στην Λευκάδα από την εποχή των Τόκων (1362- 1479) (γάζα =θησαυρός).
Γαζή (Κατωμέρι Μεγανησίου), τοποθεσία με χωράφια που ανήκαν σε οικογένεια Γαζή.
Γαϊδουριάρης παραλιακή τοποθεσία στον Κυθρό προς το Αρκούδι, άγονο μέρος κατάλληλο μόνο για τη βοσκή γαϊδουριών.
Γαλάτη Μέρος πίσω από το παλιό σχολειό στο Κατωμέρι από το σπίτι του Κορώνη (Δάγλα) μέχρι την Κουτάβα. Το επώνυμο Γαλάτη υπάρχει στη Λευκάδα και την Ιθάκη.
Γαλούφης Ο κάβος αριστερά στο Λιμονάρι.
Γαραφούλα Μέρος στη Μησογαλιά, δίπλα από την Ανεβασά. Εκεί στέκει μια πελώρια ελιά που έχει το όνομα αυτό , υποκοριστικό της Γαρούφως.
Γαρούφως Χωράφια κάτω από τον Αη Κων/νο στα ΒΔ. Τα καλλιεργούσε η Γαρυφαλλιά Μάντζαρη (Κουρετάκη).
Γαρμπή Ο κάβος στον όρμο του Αθερινού αριστερά, ανάμεσα από τα δυο Καραβοστάσα. Γαρμπής είναι ο ΝΔ άνεμος. Τα κτήματα ανήκαν στον Σπύρο Δάγλα (Γαρμπή) και τα είχε αγοράσει από τον Γρηγόρη Πολίτη (Γληγοράτο).
Γεραλή (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου), μέρος στις Ράχες, κοντά στα Μελίσσα και απέναντι από τον Παλιόλακο. Υπάρχει σπηλιά εκεί.
(Του) Γιαγγέ (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου), τοποθεσία λίγο έξω από το χωριό προς τον Άη Νικόλα, πάνω από την Μησοή και κάτω από τις Ράχες.
(Του) γιατρού Αρμούρη Έκταση μεγάλη στις Ράχες από την Αλογόμαντρα του Στραγκαλινού, γύρω από του Σπαθίμου και ως τα Βεργολέϊκα. Ήταν του γιατρού Γεράσιμου Κονιδάρη (Αρμούρη). Η έκταση αυτή λεγόταν και του Σιδέρη, που ήταν ο προηγούμενος ιδιοκτήτης.
Του) γιατρού τσ΄ Κέρασας: (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου)
Γιοσηφέϊκα Περιοχή στον όρμο Αμπελάκι αριστερά από τ΄Αναπαυτήρια ως του Θανάση τον Κάβο. Κτήματα των απογόνων του Ιωσήφ Πάλμου.
Γιωργάκη Κάβος με πόστο παλαμιδιών στον κόλπο Κολόπλου, κάτω από τις Ράχες.
Γιωργογιάννη ή Τζαρίτου Ο τρίτος κάβος μετά τα Σπήλια δυτικά. Η ονομασία του προέρχεται από το όνομα των δυο αδερφών της οικογένειας Βρεττού.
Γιωργούτσου Τοποθεσία στ΄ Ακόνια, από την Λουτρόλιμνη, ως τη Ράχη προς βορά.
Γκενέ (Σπαρτοχώρι Μεγανήσι), τοποθεσία μπροστά από του Μιχάλη τη λύμπα και κάτω από τα Λακούλια.
Γκιοβανέϊκα ή Γκιοβάνη Περιοχή ανάμεσα στις Ράχες και Μησογαλιά και από την Αψιδιά ως την άλλη θάλασσα με κτήματα του Γιάννη Κοντογιώργη, από την Εγκλουβή, που τα αγόρασε από τον Βασίλη Πάλμο (Παραβόλα).
Γλυκιά Αμυγδαλιά Τοποθεσία δίπλα από την Κόμπα και το Αποστάντι, προς Λευκάδα.
Γουλιερμέϊκα κτήματα στις Αμμούσες.
Γουρνοκλήμα Μέρος στη Μησογαλιά κοντά στον Ανεμόμυλο. στο μέρος αυτό ο Μανιανής από τον Κάλαμο είχε εγκαταστήσει μηχανή κοπής νομισμάτων (πλαστών).
Γουρνολόζο Μέρος στο Κεφάλι κοντά στα σπίτια. Θα πει φωλιές γουρουνιών.
Γουρνοφωλιές (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου), παραθαλάσσια τοποθεσία (γκρεμνοί) στον κόλπο Κολόπλου προς το Κεφάλι. Η ονομασία προέρχεται από το γόρνο (=αρπακτικό πουλί) όρνιο ή γύπες που πετούσαν μέχρι πριν από πολλά χρόνια στην περιοχή.
Γράβα Μέρος στη Μησογαλιά, πάνω από τη Σβούρνα, ψηλά που υπάρχουν δυο γράβες( =σχισμές στο έδαφος ή στα βράχια, στενή χαράδρα). Στο νησί υπάρχουν άλλες δύο, η μια στου φακούλη και η άλλη στου Δημιλά.
Γράβαλα Μέρος στα νότια του Κατωμερίου με πολλές κάτασπρες πέτρες. (γράβαλο =μικρές πέτρες).
Γράβαλα Μάνη Τοποθεσία έξω από το Κατωμέρι, ανατολικά, από τα κλείσματα ως το λιμάνι της Ελιάς.
Γριά Βέρα Μέρος στο Ρόγκι της Κόμνας.
Γριά Μαρία (Κατωμέρι Μεγανησίου), τοποθεσία κάτω από τη Σχίζα, προς νότο, δίπλα από την Κορασίαδα.
Γρίζη Τοποθεσία κάτω από τις Ράχες και πάνω από την Ακτή προς του Κολόπλου.
Γρύλια (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου), παραθαλάσσια τοποθεσία μετά τον Άη Γιάννη. Αναφέρεται ως έλος και υδροβιότοπος που προστατεύεται με Προεδρικό Διάταγμα.
Ιταλού Ελιά Μέρος στις Ράχες, στου Γρίζη. Εκεί υπάρχει μια μεγάλη ελιά που τον καιρό της κατοχής από αεροπλάνο που διάβαινε πήδηξε ή έριξαν επάνω της έναν Ιταλό στρατιώτη που φυσικά σκοτώθηκε.
Καβγάς Τοποθεσία στο ύψωμα Μέη Στάνη, στη Μησογαλιά, προς το Θιάκι. Εκεί υπήρξε φιλονικιά των οικογενειών Κοντογιώργη (Γκιοβάνη) και Αθανίτη (Τζούμα) που είχαν κτήματα τριγύρω. Η λέξη είναι τούρκικη.
Κάβος Ελιά (Κατωμέρι Μεγανησίου), η κανονική ονομασία είναι Κάβος του Αη Λια αλλά από παράφραση έγινε Κάβος Ελιά.
Κάβος (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου)
Καβούλια Τρεις μικροί κάβοι στο Χερομούρσι και ακριβώς απέναντι από το Βελλινά. Καβούλια , λένε τους μικρούς κάβους.
Κακιά Σκάλα Τοποθεσία μετά τον Τούρλο, προς το Κεφάλι. το μονοπάτι εκεί είναι στενό και περνάει από γκρεμό.
Κακογιάννη Λαγκάδι έξω από το Βαθύ, που το σχηματίζουν οι λόφοι του Αγ Κωνσταντίνου και του Παλιόμυλου. Ο Κακογιάννης ήταν Κονιδάρης από τον Πόρο.
Κακοπέτρι Περιοχή αριστερά του όρμου στο Βαθύ, από την Ελεούσα ως την κορυφή. Όμως την ίδια ονομασία (και Κακοπέτρα),  έχει και η περιφέρεια από το σπίτι του Σακκά και το Αμπελάκι ως την Μακροπούντα και το Χερομούρσι. το μεγαλύτερο μέρος ανήκει στην οικογένεια Κονιδάρη (Αντζουλαίους, Γιαννουκαίους, Περιστεραίους).
Καλαπόδι (Κατωμέρι Μεγανησίου), κάβος στον όρμο Αμπελάκι, αριστερά κοντά στη Στρόγγυλη, πήρε την ονομασία λόγω σχήματος (μοιάζει με καλαπόδι υποδημάτων).
Καλέκα Κατωμέρι Μεγανησίου), τοποθεσία ανάμεσα Αμπέλια και Ζερβά. Η οικογένεια Καλέκα είναι βυζαντινής προέλευσης . Ο Ιωάννης Καλέκας υπήρξε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1333-1347).
Καλημέρα (Βαθύ Μεγανησίου), λαγκαδία μετά την Ελεούσα στο Βαθύ. Έτσι αποκαλούσαν τον Φώτη Κατωπόδη από το Κατωμέρι.
Καλλινικάτο (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου), τποθεσία στην άκρη της Μησοής, προς τα νότια. Έχουν χωράφι εκεί οι Καλλινικαίοι.
Καλοκλείσμα (Κατωμέρι Μεγανησίου), μικρό οροπέδιο ανάμεσα Σκίζα και Μαραθιά, δίπλα πό το δημόσιο δρόμο. Κλείσμα θα πει κλεισμένος χώρος με λιθιές, το «καλο» ίσως να υποδηλώνει το Εύφορο της περιοχής, μιας και υπήρχαν παλιότερα αμπέλια και άλλες καλλιέργειες.
Καλό Χωράφι Μέρος στη Κομνά του Λεωνά, κάτω από το Ρόγγι. (καλό= εύφορο).
Καλύβα Καλαδερφού Μέρος στη Ράχη της Μησογαλιάς. Προφανώς υπήρχε εκεί καλύβα κάποιου που τον φώναζαν Καλαδελφό. Οι καλύβες αυτές ήταν δυο ειδών: μικρές με ξερότοιχο χωρίς πόρτα και μεγάλες, χτισμένες με ασβεστόλαντζα και ξύλινη πόρτα, και οι δυο είχαν κεραμίδια. Έμενα σ΄ αυτές το χειμώνα που μάζευαν τις ελιές ή τις χρησιμοποιούσαν σαν στάνη.
Καμένο Αλώνι Μέρος κοντά στον κάβο στο Κεφάλι.
Καμίνια (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου), ο τέταρτος κάβος μετά τα Σπήλια, κοντά στους Χερνιάδες, όπου υπήρχαν καμίνια.
Καμίνι Κώστα Μικρή λαγκαδιά στο Βαθύ αριστερά, στα Συδαλαυκέϊκα σπίτια. Εκεί υπήρχε καμίνι του Κώστα Δελαπόρτα. Ο Άγγελος Σικελιανός τον γνώριζε και του αφιέρωσε ένα ποίημα:«Ο γέρος ο εκατοχρονίτης

όπου εγνώρισα στο ίδιο νησί μου τη Λευκάδα

αφού πέρασε βοσκός σαράντα χρόνια

στη βουνοκρφή στα Σταυρωτά

κατέβηκε να παντρευτεί μια μέρα

στο γιαλό, στο Μεγανήσι

κι από τότε εγίνηκε ψαράς

κι απόχτησε τρεις θυγατέρες«

Καμίνι Λεωνά Ασβεστοκάμινο που σώζεται στην δεξιά παραλία στο Βαθύ.
Καπελά Αβάλλη στο λαιμό της Μακρυαπούντας, από τη μεριά του όρμου Μπάλου.
Καπνιστή Παραλιακό μέρος της Σπηλιάς του Γ(κ)ιοβάνη. Υπάρχει σε ένα βράχο μια βαθιά τρύπα και όταν έχει νότιους και νοτιοδυτικούς ανέμους κάνει αναρρόφηση και μετά εκσφενδονίζει σα σύννεφα καπνού τα νερά δεκάδες μέτρα μακριά.
Κάππου Αλώνι Μέρος στο Κακοπέτρι, κάτω από τη ράχη, βόρεια και πάνω από τη Καραβόλυμπα.
Καραβγιώλη Κτήμα στην άκρη της Μησοής του Γιαγκέ. Το Καραβγιώλης ήταν Καραβγιώτης. δηλ ναυτικός. Έτσι έλεγαν τον ιδιοκτήτη Πέτρο Αρέθα.
Καραβόλιμπα Μικρή δεξαμενή σε κοίλωμα βράχου, που γεμίζει με το νερό της βροχής. Για να δείξουν ότι είναι μεγάλη Λίμπα την παρομοίασαν με καράβι και την είπαν Καραβόλυμπα. τέτοιες έχει στο Μεγανήσι: *Στου Αη Γιωργιού, δίπλα στου Κολόπλου, κοντά στη θάλασσα. *Στου Κακοπέτρι, κάτω από τη ράχη και πάνω από του Διαμαντή το Ρόγκι. *Στου Κολόπλου μέσα στα Καμπελέϊκα (Κατωποδέικα).
Καραβοστάσα (Κατωμέρι Μεγανησίου),  γενικά είναι μικροί όρμοι, εδώ είναι δυο μικρά λιμανάκι στον όρμο του Αθερινού αριστερά.  Εκεί σύμφωνα με την παράδοση άραξε κάποτε ο βυζαντινός στόλος. Το ένα λιμανάκι προς το Φανάρι το λένε «του Χαραμή», γιατί είχε εκεί αμπέλι ο Νικολής Σ Πάλμος (Χαραμής) και το άλλο «του Τρύφου», γιατί ανήκε στον Διονύση Πολίτη  (Τρύφο). Σ΄αυτό τον καιρό της Κατοχής αγγλικά αεροπλάνα χτύπησαν το καΐκι «Πλατυτέρα» και βούλιαξαν και άλλα καΐκια.
Kαραγιάνναινα (Κατωμέρι Μεγανησίου), τοποθεσία στα ΝΑ του άγιου Κωνσταντίνου. Το χωράφι ανήκε στην γυναίκα του Καραγιάννη (= μελαχρινός Γιάννης) (καράς= μαυρότριχο άλογο, τούρκικη λέξη).
Καρακαηδόνι Μέρος στο Κεφάλι, μετά τον Αϊ Γρηγόρη, προς τον κάβο. Κανονικά το πρώτο συνθετικό ήταν Κορακο…. Έτσι λένε ειρωνικά τον άνθρωπο που είναι κόρακας και παριστάνει το αηδόνι.
Καρακατσάνη Κτήμα έξω από το Σπαρτοχώρι και αριστερά του δρόμου προς τις Ράχες. Ο Καρακατσάνης ήταν Βαρνακιώτης. Ο Κώστας Βαρνακιώτης ήταν επίτροπος του Αη Γιώργη το 1742.
Kαρακοφωλιά ή Κορακοφωλιά (Κατωμέρι Μεγανησίου), τοποθεσία στ΄ Ακόνια, απέναντι από το Φανάρι, που καταλήγει στη θάλασσα με γκρεμούς. Σε μικρή θαλασσινή σπηλιά φωλιάζουν αγριοπερίστερα, ενώ παλιότερα πιο ψηλά φώλιαζαν κόρακες  γι ΄ αυτό και η ονομασία.
Καρά Λαγκάδα Τοποθεσία πάνω από την Καραστάθαινα, που καταλήγει στη ρεματιά του Ρώγου.
Καραμπάλου Μέρος στον όρμο Σπήλια αριστερά, δίπλα από της Παύλωνος.  Καράμπαλο έλεγαν τον Χαράλαμπο Ζαβιτσάνο (καρά+μπάλο= μαύρο στύλο).
Καραούλι Τρία μέρη ξάγναντα στη Μησογαλιά. Τα δυο πάνω από τους γκρεμούς στις Γουρνοφωλιές και κοιτάζει το ένα τον κόλπο Κολόπλου και το άλλο τον Κάβο της Ελιάς. Το τρίτο είναι πάνω από του Παππά τη Σπηλιά και βλέπει προς το Θιάκι και το λένε μεγάλο καραούλι.
Καραστάθαινα (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου), παραλιακή τοποθεσία κοντά στον Αη Γιάννη, δίπλα από του Μάρκου το Λιθάρι και έχει κοιλάδα (βόλο). Είναι συνέχεια της λαγκαδιάς του Καρά. Στάθαινα είναι η γυναίκα του Στάθη (του Καρά).
Καραχού α) χωράφι στον κάβο του Μακρυκωνσταντή και β) κτήμα δίπλα από τις Πόρτες. Από τους Καράχους ιδιοκτήτες ο πρώτος ονομαζόταν Δάγλας και ο δεύτερος Μπένιας και οι δυο ήταν μελαχρινοί και έγερναν το κεφάλι τους. πράγμα το οποίο θα πει το Καραχάς.
Καρβουνίστρα Πλαγιά κάτω από τον Ανεμόμυλο στη Μησογαλιά, προς το Θιάκι. Εκεί υπήρχε καμίνι που έβγαζε ξυλοκάρβουνο.
Κάσος Βρεττού Στο Σπαρτοχώρι μεγανησίου
Καστρί (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου), ύψωμα απέναντι από τον Τούρλο, προς τη Μησογαλιά και πάνω από το Μυλί, όπου υπάρχουν ερείπια μικρού κάστρου, στο οποίο σύμφωνα με παράδοση όταν οι πειρατές κατέστρεψαν το Αϊ Γιάννη έτρεξαν εκεί οι κάτοικοι να σωθούν.
Κατέπα Κτήμα στην Κομνά, δυτικά του κλείσματος του Ντούζου. Ο Κατέπας ήταν Μάντζαρης.
Κατεποδέϊκα Αμπέλια Περιοχή στ΄ Ακόνια γύρω από το Μύλο. Εκεί είχαν αμπέλια οι Βασέλα, Καλμουζέτου, Τσίτσα, Σέσε, Τσάγια κ.α.  της οικογένειας Κατωπόδη.
Κάτου Κουτελάδες (Σπαρτοχώρι Μεγανησίου)
Κατσιδιάρη Μέρος πάνω από τα Παλιάλωνα. Κάτσος= γάτος, κατσί= γατί
Κάτω Μεριά Μέρος στο Κεφάλι, μετά τα σπίτια, προς το Θιάκι.
Καψολίνη Χωράφι κάτω από τη Κόμπα, στο Αποστάντι. Ο Καψολίνης που έκαψε το λιναρι του γιατί μάλωσε με τη γυναίκα του ήταν ο Γρηγόρης Μπένιας.
Κεραμιδού Ξέρα ανάμεσα στο Μεγανήσι και Σκορπιό. Παλαιότερα είχε καθίσει ένα καΐκι με κεραμίδια και για να φύγει πέταξαν τα κεραμίδια στη θάλασσα και πήρε αυτό το όνομα.
Κερανοφωλιά Παραλία στο Μεγανήσι.
Κερασάς Ορμίσκος ανάμεσα στους κάβους του Βρετού και τ΄ Αη Γιωργιού. Η Κερασιά ήταν σύζυγος του Δημήτρη Μαρουλή το γένος Πάλμου,  (Γιωσήφη).
Κερνιάδες Όρμος αριστερά του όρμου στα Σπήλια και δεξιά από τους Κουτελάδες.
Κεφάλι: (Κάβος Κεφάλι) Ο κάβος που καταλήγει στο ακρωτήριο νότια. Πάνω από τα παράλια του ορθώνονται πολλά δύσβατα μέρη αλλά στην κορυφή του βρίσκεται πεδινή έκταση, με κτήματα, πηγάδια και το εκκλησάκι του Αγίου Γρηγορίου. Τα κτήματα τα λένε «Ψαγέϊκα», γιατί τα έχουν οι Ψαγαίοι Αργυραίοι.
Κεφαλλωνίτη Ορμίσκος απέναντι από τη Θηλειά, ανάμεσα Τραφιά και Καραστάθαινα.. Ίσως ο ιδιοκτήτης της γύρω περιοχής να ήταν Κεφαλλονίτης. Στις αρχές του 19ου αι ζούσε στη Λευκάδα ο εφοπλιστής Νικόλαος Κεφαλλωνίτης.
Κεχρινάδες ή Κεχρινιάς (Βαθύ Μεγανησίου)
Κεχρίντας Λιμάνι στον όρμο Μπάλου, δεξιά. το όνομα παράγεται από το κεχρί.
Κλαπατσάρι Κτήμα στη Κομνά προς το Πγιατυάλι. Ο Κλαπατσάρης ήταν από τον Πόρο.
Κλείσμα Κοτάκη Λακούλα νοτιότερα από το Κλοντήρι, κοντά στη θάλασσα.
Κλοντηράκι
Κλοντήρι Παραλιακή τοποθεσία στα δυτικά, μετά τις Κουτελάδες. Ήταν του Μαχαιρά και οι ελιές του το 1900 έκαναν 4500 κιλά λάδι. Τον επόμενο χρόνο αγοράστηκαν από τον Χρήστο Ζαβιτσάνο (Σουρόκο).
Ξένη Αγραπιδιά ή Ξυνή Αγραπιδιά (Κατωμέρι) Τοποθεσία κάτω από το Μύλο του Μπακόλα
Ξελινίστρα  Τοποθεσία στα Αμπέλια, κοντά στην Παναγία, όπου χτυπούσαν το λινάρι στην κορυφή του με ένα μεγάλο ξύλο, το “ξελινιστήρι”, για να απελευθερώσουν τον καρπό του, που τον έλεγαν “λινοκόκκι”
Ξεπατοπαραγάδου/(δού) Ξέρα έξω από το Ποδάρι του Κυθρού, με μεγάλα βράχια (ντέσματα) στο βυθό, που μπλέκονταν συχνά τα παραγάδια
Ξέρα (Κατωμέρι) Περιοχή με κάβο στο λιμάνι του Αθερινού και ονομάστηκε έτσι γιατί υπάρχει ξέρα πέρα από τον κάβο
Ξεροπούλα Η δεύτερη κορυφή αριστερά στον όρμο Σπήλια, αλλά και τοποθεσία στη Ράχη της Κομνάς στα νότια
Ξεροράχη Τοποθεσία δίπλα στου Βλασταρά
Ξηλώματα (Σπαρτοχώρι) Πλαγιά στις ανατολικές Ράχες, που κατεβαίνει από την κορυφή του Τσελεβή ως του Γιαγκέ
Ξωβάθια ή Ξωβάθυ (Βαθύ) Η δυτική ρεματιά του όρμου του Βαθέος, που μετά από μερικές εκατοντάδες μέτρα διχάζεται σε δυο μέρη από το λόφο του Ριζοβουνιού, στο νότιο και δυτικό Ξωβάθυ (Κατωμέρι)
Περέτα (ή Μπερέτα)  Λαγκαδιά το Κεφάλι, απέναντι από τον Κιθρό, που ήταν πέρασμα για εκεί.
Περίπατος Ξέρα στα ανατολικά έξω από τη Βουρλιά
Περιστερόλιμπα Tοποθεσία στο Έξω Διχάλι, στις Πλακούτσες, όπου βρίσκεται μεγάλη λίμπα με νερό που συχνά πίνουν τα περιστέρια
Πέφτη Ξήλωμα Τοποθεσία στις δυτικές Ράχες, προς το Μαύρο Νερό
Πηγαδούλι Χωράφι κάτω από τη Βίγκλα, αλλά και τοποθεσία στου Γρίζη. Και στις δυο τοποθεσίες υπάρχουν πηγάδια
Πηγαδούλια (Σπαρτοχώρι) Λιμανάκι στον κόλπο Αμπελάκι, αριστερά, κοντά στου Θανάση τον Κάβο. Εκεί ήταν η καλύβα της αγάπης, όπου εκεί οι κάτοικοι στις αρχές του 1900 σε επιδημία ευλογιάς, έβαλαν μέσα τους αρρώστους και τους έφεραν τα λείψανα του Αγίου Βησσαρίωνα για να γίνουν καλά
Πιατιγιάλι Όρμος ανάμεσα από Σπήλια και Βαθύ
Πνιμένου Παραλιακή τοποθεσία στον όρμο Μπάλου, κοντά την Αργιά, που λένε ότι ο Σπύρος Κονιδάρης βρήκε έναν πνιγμένο και τον έθαψε εκεί με δικά του έξοδα. Επίσης είναι τοποθεσία στο λιμάνι της Ελιάς, που και εκεί θάφτηκε κάποιος πνιγμένος
Πίστα (ή Μπίστα) Τοποθεσία απέναντι από την Παναγιά, προς τα δυτικά. Ο Πίστας ήταν από τον Πόρο. Το Πίστας ή Μπίστας προέρχεται από το πιστός ή το έμπιστος
Πίσω Χωράφι Χωρία στη Μησογαλιά, προς το Θιάκι, κοντά στου Παπά τη Σπηλιά
Πλαγιές Τοποθεσία κάτω από τον Μέα Μπύρνο και πάνω από του Γρίζη
Πλάκα 1. (Βαθύ) τοποθεσία αριστερά από την πλατεία και τη θάλασσα ως την κορφή πάνω από το σχολείο, αλλά και γειτονιά χτισμένη στο στο κάτω μέρος της ομώνυμης τοποθεσίας, με πέτρινα σπίτια. 2. Κάβος στου Κολόπλου κάτω από τις Ράχες, δίπλα από την Έξω Ακτή, με πολλές άσπρες πέτρινες πλάκες
Πλακούτσα (Σπαρτοχώρι) τοποθεσία κάτω από την Κόμπα, δίπλα από το Ραβανάτο, προς τη Σκίζα
Πλακούτσες  Μεγάλες πλάκες 10-15 μέτρων μήκος στις νότιες παραλίες, που τις χρησιμοποιούσαν τα παιδιά για κυλίστρες. Τις έλεγαν και “ξαχούρδες” ή “ξαφούρδες”. Τέτοιες βρίσκονται κάτω από του Δημουλά, στο Έξω Διχάλι προς τη Χοντροπούντα, στο Λιμενάρι προς το Χουχλιό και στου Μακρυκωνσταντή τον κάβο. Γενικά το νησί είναι γεμάτο από μικρότερες πλάκες λευκές πολύ καλής ποιότητας που τις έστελναν για χτίσιμο σπιτιών στις απέναντι ακτές
Πλατειά Χωράφια (Σπαρτοχώρι)
Πλατειά Χωράφια Χωράφια στη Μησογαλιά ανάμεσα Ανεμόμυλο και Ανεβασά και χωράφια στου Γρίζη. Ανάλογα την καλλιέργεια είχαν και το κατάλληλο όνομα: Σταρίστα (σιτάρι), Λιναρίστα (λινάρι), Αγριοκοκκίστρα (αγριοκόκκι), Βρωμίστρα (βρώμη), Φακίστρα (φακές)
Πλόρη Τοποθεσία στα δυτικά του Βαλαριού αλλά και Σπήλια Ρόκα, δίπλα από του Θεοδόση το σπίτι. Το χώμα τους είναι σαν πηλός
Πλυταριές (Κατωμέρι)
Πολυτρίχι (Κατωμέρι) Δίπλα στο Λιμονάρι
Πομπού (Σπαρτοχώρι)
Πόρτες Κοντά στα Βλασταρά
Πουρνόλακος (Σπαρτοχώρι)
Πουρνόπουλου (Βαθύ)
Πύλη Τοποθεσία κοντά στην Σκίζα
0 Shares

Σχετικά άρθρα

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Verified by MonsterInsights