Του Κώστα Βαξεβάνη
Ένα από τα τεχνάσματα της προπαγάνδας ή έστω της επικοινωνίας (για να μην αφήνουμε εκτός δουλειάς μερικές χιλιάδες απασχολούμενους με αυτό το είδος της τέχνης) είναι να λες μιαν αλήθεια και αφού γίνεις πιστευτός, να χτίζεις πάνω της μερικά ψέματα. Απευθύνεσαι στην απλή λογική, στο κοινά αντιληπτό, για να κάνεις αποδεκτά πράγματα που δεν είναι ούτε λογικά, ούτε αληθινά. Ο πιο αποδοτικός τρόπος συνήθως είναι να ξεκινάς από μια αλήθεια, τις περισσότερες φορές αυταπόδεικτη, να καταλήγεις σε μια άλλη, και μεταξύ των δύο αληθειών να βάζεις όσα ψέματα είναι αναγκαία. Να κάνεις όσα “πηδήματα” λογικής θέλεις. Έτσι το ψέμα κρύβεται καλά μέσα σε αλήθειες που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν και έτσι το σύνολο γίνεται αντιληπτό ως μια ενιαία και αναμφισβήτητη αλήθεια.
Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται συχνά στην διαφήμιση. Λένε για παράδειγμα πως τα ανθρώπινα μαλλιά αποτελούνται από κερατίνη. Λένε επίσης πως το τάδε σαμπουάν, περιέχει κερατίνη. Μεταξύ αυτών των δύο αληθειών, αληθοποιούν το ψέμα. Πως δηλαδή το σαμπουάν με κερατίνη κάνει καλό στα μαλλιά επειδή και αυτά περιέχουν κερατίνη. Είναι σαν να λέμε πως αφού ο άνθρωπος αποτελείται κατά 70% από νερό, αν ζει βυθισμένος σε μια μπανιέρα, αυτό θα είναι ευεργετικό.
Στη δημοσιογραφία η οποία έχει τη λειτουργία της προπαγάνδας, το σύστημα λειτουργεί διαφορετικά. Μεταξύ των αληθειών, δεν προστίθενται ψέματα, αλλά αφαιρούνται αλήθειες. Έτσι το κρυφό αντικείμενο της αντικειμενικότητας, θεωρητικά δεν παύει να είναι η αλήθεια, αλλά κλαδεμένη και κορφολογημένη, φτιάχνει μια ωραία διακοσμητική αντικειμενικότητα, ή αν θέλετε μια αλήθεια άλλοθι.
Τις τελευταίες μέρες, ο ελληνικός Τύπος….