ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΡΩΓΜΕΣ ΣΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ
Μετά από 48 χρόνια το «μπααθικό σύστημα» αμφισβητείται από την εξέγερση της νεολαίας στη συριακή πρωτεύουσα
Του ΑΧΙΛΛΕΑ ΦΑΚΑΤΣΕΛΗ fakatselis@enet.gr
Οι εικόνες μιας λαϊκής εξέγερσης που φουντώνει, έρχονται τώρα και από τη Συρία. Τη χώρα που από το 1963 βρίσκεται υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης με πλήρη απαγόρευση των διαδηλώσεων, και που η τελευταία απόπειρα εξέγερσης το 1982, με επίκεντρο την πόλη Χαμά, πνίγηκε κυριολεκτικά στο αίμα από τον ανελέητο βομβαρδισμό και την ισοπέδωση του ιστορικού της κέντρου, με αποτέλεσμα να μετρηθούν σχεδόν είκοσι χιλιάδες νεκροί.
Σήμερα, αντίθετα με ό,τι φαντάζονταν πολλοί πριν από μερικές εβδομάδες, το πολιτικό μέτωπο που είχε ορθώσει το μπααθικό καθεστώς με 48 χρόνια συγκεντρωτικής και σκληρής διακυβέρνησης δείχνει να ραγίζει, καθώς φαίνεται ότι η εξέγερση όχι μόνο είναι δυνατή αλλά είναι και αναπόφευκτη.
Οπως στις άλλες χώρες όπου ανθίζει η «αραβική άνοιξη», έτσι και στη Συρία η νεολαία ανοίγει το δρόμο ορθώνοντας οδοφράγματα στις κρατικές δυνάμεις καταστολής, που στις πρώτες δύο εβδομάδες των διαδηλώσεων κατάφεραν να σκοτώσουν δεκάδες διαδηλωτές, να συλλάβουν καμιά δεκαπενταριά μαθητές που προπαγάνδιζαν με σπρέι στους τοίχους την έλευση της εξέγερσης και να γεμίσουν τα κελιά με εκατοντάδες αντικαθεστωτικούς πολίτες.
Το αίτημα για μεταρρυθμίσεις, εκδημοκρατισμό και αλλαγή καθεστώτος έχει και στη Συρία τις ίδιες στέρεες βάσεις που κινούν κάθε λαϊκή εξέγερση: ανεργία, κυβερνητική ασυδοσία και διαφθορά, δυσοίωνο μέλλον. Κι όπως στις άλλες αραβικές εξεγέρσεις, έτσι και στη Συρία οι εξεγερμένοι δεν εμφανίζουν θρησκευτική ομοιογένεια και συνοχή, ούτε ακολουθούν κάποια ισλαμική ατζέντα. Η διαφορά είναι ότι η Συρία βρίσκεται αποκλεισμένη από τα μεγάλα διεθνή media, έτσι που οι εικόνες της εξέγερσης είναι λιγοστές και κανείς δεν είναι σε θέση να προβλέψει με βεβαιότητα τι θα συμβεί στις αμέσως επόμενες μέρες.
Αν και είναι σίγουρο ότι αριθμητικά οι διαδηλώσεις στη Συρία είναι πολύ μικρότερες από τις αντίστοιχες στην Τύνιδα, στο Κάιρο ή στην Τρίπολη, εκείνο που φέρνει τη χώρα στην εποχή της «αραβικής άνοιξης» είναι το γεγονός ότι για τα δεδομένα της δεν υπάρχει προηγούμενο. Κι όπως επισημάνθηκε, «η κουλτούρα της εξέγερσης γεννήθηκε, οι Σύριοι πέρασαν την κόκκινη γραμμή του καθεστώτος τους». Κι είναι αλήθεια. Ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχαν πυρποληθεί γραφεία του κυβερνώντος κόμματος και δημόσια κτίρια, ούτε είχαν γίνει επιθέσεις σε επιχειρηματικούς κολοσσούς που ανήκαν στο συγγενολόι του προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ ή στα γραφεία της Syriatel που ανήκει στον Ραμί Μαχλούφ, ξάδελφο του προέδρου.
Στη συριακή περίπτωση, οι εκτιμήσεις για την έκβαση της εξέγερσης ποικίλλουν. Παρά τις προφανείς ομοιότητες με τη λιβυκή υπόθεση -μια πόλη επίκεντρο (η Ντεράα όπως η Βεγγάζη) και χρήση στρατού για την βίαιη καταστολή των διαδηλωτών- κανείς δεν βλέπει ξένη στρατιωτική επέμβαση, όπως έγινε στη Λιβύη. Αντίθετα, πολλοί συμφωνούν ότι είναι πιθανός ένας σεχταριστικός, εμφύλιος σπαραγμός, δεδομένου ότι το μπααθικό καθεστώς, αν και αντιπροσωπεύει τη θρησκευτική-εθνοτική αλαουιτική μειονότητα (μόλις το 20 τοις εκατό του πληθυσμού), έχει ισχυρά στηρίγματα στη νεο-αστική τάξη των σουνιτών που αναδύθηκε τις δύο τελευταίες δεκαετίες μέσα από την ευνοϊκή οικονομική και επιχειρηματική αντιμετώπιση της σουνιτικής πλειοψηφίας (το 70 τοις εκατό του πληθυσμού). Το πολύπλοκο θρησκευτικό και εθνοτικό μωσαϊκό της Συρίας μπορεί να οδηγήσει σε παράδοξες συμμαχίες αν η εξέγερση μετεξελιχθεί σε εμφύλια σύρραξη: οι αναλυτές δεν αποκλείουν ακόμη και μια σύγκρουση ανάμεσα στους φτωχούς των πόλεων με τους αγρότες των επαρχιών που ευνοήθηκαν από την (σοσιαλιστικής απόχρωσης) αγροτική μεταρρύθμιση των δεκαετιών του ’60 και του ’70.
ΠΗΓΗ : enet.gr
