Από τις 29 Απριλίου 2024 είναι γνωστή η απόφαση!
Πιο συγκεκριμένα το Υπουργείο Περιβάλλοντος θεωρεί δεδομένη την παράβαση ωστόσο δέχθηκε διαφορετικό υπολογισμό του προστίμου, αφού για το φορολογικό έτος 1.1.2022 – 31.12.2022, προκύπτει ότι τα συνολικά έσοδα του Δήμου ανήλθαν στο ποσό του ενός εκατομμυρίου επτακοσίων εβδομήντα οκτώ χιλιάδων τριακοσίων πέντε ευρώ και ογδόντα δύο λεπτών (1.778.305,82 €).
Με την προσβαλλόμενη πράξη επιβλήθηκε συνολικό πρόστιμο 423.720€ στο Δήμο Μεγανησίου επιμεριζόμενο σε 211.860€ για κάθε μία από τις αναφερόμενες στο διατακτικό με τίτλο «Αιτιολόγηση προστίμου» παραβάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας (ν.1650/86, όπως τροποποιήθηκε με τον ν.3010/02, και όπως ισχύει με τον ν.4014/11) για τη λειτουργία υπό παύση ΧΥΤΑ που βρίσκεται στη θέση «Σχίζα» Μεγανησίου, του Δήμου Μεγανησίου της Π.Ε. Λευκάδας.
Κατά την εξέταση των προβαλλόμενων λόγων της υπό κρίση προσφυγής, η προσβαλλόμενη απόφαση ελέγχεται για παράβαση νόμου και δεν εξετάζονται ζητήματα που αφορούν το ουσιαστικό περιεχόμενο αυτής, σύμφωνα με το άρθρο 8 του ν. 3200/1955, όπως ισχύει.
Ο προσφεύγων Δήμος εμπροθέσμως και με προφανές έννομο συμφέρον ασκεί την κρινόμενη ειδική διοικητική προσφυγή, καθώς η προσβαλλόμενη πράξη αφορά την επιβολή προστίμου σε βάρος του ιδίου για παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας σχετικά με τη διαχείριση αποβλήτων σε υπό παύση ΧΥΤΑ εντός της διοικητικής του περιφέρειας ως και τη λήξη απόφασης ανανέωσης- τροποποίησης ΑΕΠΟ ως προς την αποκατάσταση του υπό παύση ΧΥΤΑ στη θέση
«Σχίζα» Μεγανησίου. Για την άσκηση της υπό κρίση προσφυγής του άρθρου 8 του ν. 3200/1955 εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. 08/06-02-2024 απόφαση της Δημοτικής Επιτροπής του Δήμου Μεγανησίου σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο ν. 3852/2011
«Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης» (Α΄87), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Επομένως, παραδεκτά εξετάζονται οι προβαλλόμενοι με αυτή λόγοι ακύρωσης.
Ως πρώτος λόγος ακύρωσης προβάλλεται η παράνομη και καταχρηστική επιβολή προστίμου ύψους 211.860€ για παράβαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και συγκεκριμένα των άρθρων 1 και 5 του ν. 4014/2011 που αφορούν τη διαδικασία ανανέωσης της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) για την αποκατάσταση του υπό παύση ΧΥΤΑ στην θέση «Σχίζα» Μεγανησίου από την αρμόδια δημοτική υπηρεσία. Ειδικότερα, η ως άνω ΑΕΠΟ με αριθμ. 15202/10358/28-5-2013 έληξε στις 28-5-2015. Στις 29/03/2023 πραγματοποιήθηκε έκτακτος έλεγχος από μέλη του Κλιμακίου Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος (ΚΕΠΠΕ) του Τμήματος Περιβάλλοντος- Υδροοικονομίας & Χωρικού Σχεδιασμού της ΠΕ Λευκάδας (έγγραφο με αριθμ. πρωτ. 13460/2160/05-04-2023), κατά τον οποίο διαπιστώθηκαν παραβάσεις σχετικά με τον ανωτέρω ΧΥΤΑ. Με το υπ’ αριθμ. πρωτ. 59606/9214/10-07-2023 έγγραφο της ΠΕ Λευκάδας κοινοποιήθηκε στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου- Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου η με αριθμ. πρωτ. 40093/6248/29-06-2023 Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης από την αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία με την οποία βεβαιώνεται: α) παράβαση «σημαντικής σοβαρότητας» που αφορά ανεξέλεγκτη απόρριψη και συσσώρευση αποβλήτων στον υπό παύση ΧΥΤΑ Μεγανησίου (παράβαση 1η) και β) παράβαση «σημαντικής σοβαρότητας» που αφορά τη λήξη και μη ανανέωση της ΑΕΠΟ του εν λόγω έργου αποκατάστασης του ως άνω ΧΥΤΑ (παράβαση 2η). Η ελεγκτική αρχή προχώρησε στον υπολογισμό και την επιβολή προστίμου, το συνολικό ποσό του οποίου ανέρχεται σε 423.720€ (211.860€ για κάθε παράβαση).
Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 50 παρ. 15 εδ. γ’ του ν. 4843/2021 σε περιπτώσεις παραβάσεων που κατατάσσονται στις κατηγορίες «σημαντική» και «πολύ σημαντική» και εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 50 παρ. 15 εδ. β’ του ν. 4843/2021, ισχύουν τα εξής: «α. Εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 15β, μετά την υποβολή της απολογίας ή την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας που τάχθηκε για την υποβολή της, η αρμόδια αρχή, που διενεργεί την περιβαλλοντική επιθεώρηση, συντάσσει αιτιολογημένη πράξη βεβαίωσης της παράβασης, η οποία υπέχει θέσης οριστικής έκθεσης ελέγχου εντός της προθεσμίας της περ. γ΄ της παρ. 11. β. Η ως άνω βεβαίωση: βα) περιλαμβάνει τη σχετική εισήγηση για επιβολή προστίμου προς την αρμόδια αρχή, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 30 του ν. 1650/1986, ββ) περιλαμβάνει, όπου απαιτείται, Πλάνο Διορθωτικών Ενεργειών, σύμφωνα με το Μοντέλο Ενεργειών Συμμόρφωσης της περ. στ΄ της παρ. 21, το οποίο ο ελεγχόμενος φορέας του έργου ή της δραστηριότητας οφείλει να υλοποιήσει, υποβάλλοντας προς τις αρμόδιες αρχές περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων της παρ. 3, Δήλωση Συμμόρφωσης, με την πάροδο του τεθέντος χρονοδιαγράμματος, βγ) αναρτάται από την αρμόδια αρχή αμελλητί στο ΗΠΜ, βδ) κοινοποιείται υποχρεωτικά στην αρχή που χορήγησε στον ελεγχόμενο την άδεια/έγκριση/γνωστοποίηση κατασκευής ή λειτουργίας του έργου ή έναρξης της δραστηριότητας ή, κατά περίπτωση, την ανανέωση αυτών, βε) κοινοποιείται στην αρμόδια εισαγγελική αρχή, εφόσον για τη συγκεκριμένη παράβαση προβλέπεται ποινική κύρωση. γ. Μετά την παρέλευση της τεθείσας προθεσμίας διενεργείται νέα αυτοψία για την επαλήθευση της συμμόρφωσης του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας με το Πλάνο Διορθωτικών Ενεργειών Συμμόρφωσης, σύμφωνα και με τη σχετική Δήλωση Συμμόρφωσης. Η επαλήθευση της συμμόρφωσης μπορεί να πραγματοποιείται και με προσκόμιση εγγράφων, παραστατικών, φωτογραφιών και λοιπών στοιχείων, αντί αυτοψίας, υπό την προϋπόθεση της αποδοχής τους από την αρμόδια αρχή της παρ. 3, ως επαρκών στοιχείων για την τεκμηρίωση της συμμόρφωσης. Στην περίπτωση που επαληθεύεται η συμμόρφωση, η Δήλωση Συμμόρφωσης αναρτάται αμελλητί στο ΗΠΜ. δ. Η ανάρτησή της στο ΗΠΜ επέχει θέση αποδοχής της από την αρμόδια για τους περιβαλλοντικούς ελέγχους αρχή. Η αποδοχή της Δήλωσης Συμμόρφωσης δεν αίρει τη διαδικασία επιβολής προστίμου από την αρμόδια αρχή, σύμφωνα με τη σχετική πράξη βεβαίωσης παράβασης. Στην περίπτωση που διαπιστώνεται ότι ο φορέας του έργου ή της δραστηριότητας δεν έχει συμμορφωθεί με το Πλάνο Διορθωτικών Ενεργειών, αυτός θεωρείται υπότροπος και υποβάλλονται οι προσήκουσες κυρώσεις.».
Μετά τα ανωτέρω ρητά αναφερόμενα στην εφαρμοστέα διάταξη, ο ισχυρισμός περί παράνομης και καταχρηστικής επιβολής προστίμου για τη δεύτερη παράβαση παρά τη συμμόρφωση του προσφεύγοντα με το Πλάνο Διορθωτικών Ενεργειών κρίνεται απορριπτέος ως αβάσιμος, καθότι σε κάθε περίπτωση σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στις προαναφερόμενες εφαρμοστέες διατάξεις του ν. 4843/2021 η αρμόδια για την επιβολή προστίμου αρχή δύναται ανεξαρτήτως της αποδοχής συμμόρφωσης να συνεχίσει τη διαδικασία άσκησης διοικητικής κύρωσης βάσει των όσων προβλέπονται στην σχετική Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης. Επομένως, ο σχετικός ισχυρισμός κρίνεται απορριπτέος.
Προβάλλεται, επίσης, από τον προσφεύγοντα Δήμο ότι η προσβαλλόμενη απόφαση έχει εκδοθεί κατά παράβαση του συνταγματικώς κατοχυρωμένου δικαιώματος ακρόασης από τις διοικητικές αρχές. Ο σχετικός λόγος κρίνεται απορριπτέος και τούτο διότι βάσει των διατάξεων του άρθρου 50 παρ. 11 του ν. 4843/2021 αρμόδια υπηρεσία για την κοινοποίηση της προσωρινής έκθεσης ελέγχου και την κλήση σε απολογία του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας είναι η αρχή περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων. Στην υπό εξέταση περίπτωση μετά την προσωρινή έκθεση ελέγχου του ΚΕΠΠΕ του Τμήματος Περιβάλλοντος- Υδροοικονομίας & Χωρικού Σχεδιασμού της ΠΕ Λευκάδας και πριν από την έκδοση της Πράξης Βεβαίωσης Παράβασης, ο Δήμος Μεγανησίου κλήθηκε σε απολογία για τις ως άνω παραβάσεις και κατέθεσε εμπροθέσμως και εγγράφως τις απόψεις του (έγγραφο υπ’ αρ. πρωτ. 1974/11-05-2023). Κατά συνέπεια, το δικαίωμα ακρόασης του Δήμου τηρήθηκε και δεν υφίσταται παράβαση νόμου.
Περαιτέρω, προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη πράξη εκδόθηκε χωρίς να ληφθεί υπόψη το αίτημα του Δήμου για πίστωση χρόνου. Ο σχετικός λόγος κρίνεται απορριπτέος ως απαράδεκτος καθότι δεν αφορά σε παράβαση της εφαρμοστέας νομοθεσίας κατ’ άρθρο 8 του ν. 3200/1955.
Με τον τέταρτο λόγο της υπό κρίσης προσφυγής του, ο Δήμος Μεγανησίου ισχυρίζεται ότι το πρόστιμο συνολικού ύψους τετρακοσίων είκοσι τριών χιλιάδων επτακοσίων είκοσι ευρώ (423.720 €), που επιβλήθηκε με την προσβαλλόμενη με αρ. πρωτ. 9150/29.01.2024 απόφαση επιβολής διοικητικών κυρώσεων του Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου – Δυτικής Ελλάδας – Ιονίου, αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 21 παρ. 1 και 1α περ. γ’ του ν. 4014/2011 και ότι συνεπώς το πρόστιμο θα πρέπει να ακυρωθεί, άλλως να τροποποιηθεί και να προσδιορισθεί σε πρόστιμο συνολικού ύψους 31.889,065 ευρώ. Ειδικότερα, ο προσφεύγων Δήμος ισχυρίζεται ότι σύμφωνα με τον από 1.8.2023 Ισολογισμό του για το έτος 2022, που εγκρίθηκε με την με αρ. 59/25.8.2023 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του, ο συνολικός κύκλος εργασιών του ανήλθε στο ποσό των 531.484,42 € και ότι συνεπώς επί αυτού του ποσού θα πρέπει να υπολογισθεί με συντελεστή 6% το πρόστιμο και να προσδιορισθεί σε 31.889,065 ευρώ.
Ο λόγος αυτός της υπό κρίση προσφυγής γίνεται εν μέρει δεκτός ως βάσιμος, σύμφωνα με τα ακόλουθα :
Στις παρ. 1 και 1α του άρθρου 21 του ν. 4014/2011 ορίζεται ότι : (i) Παρ. 1:
«Σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα που προκαλούν οποιαδήποτε ρύπανση ή άλλη υποβάθμιση του περιβάλλοντος ή παραβαίνουν τις διατάξεις του παρόντος ή των κατ` εξουσιοδότησή του εκδιδόμενων διαταγμάτων ή υπουργικών αποφάσεων ή αποφάσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή της Περιφέρειας, ανεξάρτητα από την αστική ή ποινική ευθύνη, επιβάλλονται τα ακόλουθα διοικητικά μέτρα και κυρώσεις: α) (…). β) Πρόστιμο από πεντακόσια (500) έως και σαράντα εκατομμύρια (40.000.000) ευρώ, σύμφωνα με την παρ. 1α ή και Πλάνο Διορθωτικών Ενεργειών. (…).», (ii) Παρ.1α: «Οι παραβάσεις κατατάσσονται σε τέσσερις κατηγορίες ΧΑΜΗΛΗΣ, ΜΕΤΡΙΑΣ, ΣΗΜΑΝΤΙΚΗΣ και ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗΣ σοβαρότητας, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση της παρ. 21 του άρθρου 20. Τα επιβαλλόμενα πρόστιμα της περ. β) της παρ. 1 κατανέμονται, ανάλογα με την κατηγορία της παράβασης, ως ακολούθως: α) (…), β) (…), γ) για τις παραβάσεις «ΣΗΜΑΝΤΙΚΗΣ» σοβαρότητας, το πρόστιμο δεν υπερβαίνει το έξι τοις εκατό (6%), επί του συνολικού κύκλου εργασιών της τελευταίας χρήσης του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας, βάσει του κύκλου εργασιών της τελευταίας υποβληθείσας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, και κυμαίνεται από δέκα χιλιάδες (10.000) έως και δύο εκατομμύρια (2.000.000) ευρώ, (…)».
Στην προκειμένη περίπτωση, σύμφωνα με την με αρ. 1278/2023 δήλωση φορολογίας εισοδήματος του Δήμου Μεγανησίου προς την Α.Α.Δ.Ε. (Δ.Ο.Υ. Λευκάδας), για το φορολογικό έτος 1.1.2022 – 31.12.2022, προκύπτει ότι τα συνολικά έσοδα του Δήμου ανήλθαν στο ποσό του ενός εκατομμυρίου επτακοσίων εβδομήντα οκτώ χιλιάδων τριακοσίων πέντε ευρώ και ογδόντα δύο λεπτών (1.778.305,82 €). Συνεπώς, σύμφωνα με την παρ. 1α περ. γ’ του άρθρου 21 του ν. 4014/2011, το υπό κρίση πρόστιμο έπρεπε να υπολογισθεί με συντελεστή ως 6%, επί του ανωτέρω συνολικού ποσού των εσόδων του Δήμου ύψους 1.778.305,82 €, (δηλαδή: 1.778.305,82 € Χ 6% = 106.698,35 €), που αποτελεί ικανοποιητική προσέγγιση της έννοιας του κύκλου εργασιών για την περίπτωση ενός Δήμου (καλύπτει το σύνολο των εργασιών του που έχουν οικονομικό αντικείμενο, ιδίως καθώς στην προκειμένη περίπτωση ταυτίζεται και με το σύνολο των εξόδων του), και που στην προκειμένη περίπτωση εφαρμόζεται ως κριτήριο αφού η δραστηριότητα της εναπόθεσης απορριμμάτων έχει οικονομικό χαρακτήρα (η παράνομη εναπόθεση μειώνει τις δαπάνες που θα είχε ο Δήμος αν πραγματοποιούσε τις αναγκαίες ενέργειες για νόμιμη εναπόθεση). Κατά συνέπεια, το πρόστιμο πρέπει να τροποποιηθεί και να προσδιορισθεί σε πρόστιμο συνολικού ύψους εκατόν έξι χιλιάδων εξακοσίων ενενήντα οκτώ ευρώ και τριάντα πέντε λεπτών (106.698,35 €).
Για τους λόγους αυτούς, γίνεται εν μέρει δεκτός ο τέταρτος λόγος της υπό κρίση προσφυγής.
Τέλος, ο ισχυρισμός περί παραβίασης της αρχής της αναλογικότητας εκφεύγει του ελέγχου νομιμότητας του άρθρου 8 του ν. 3200/1955.
Για τους λόγους αυτούς, αποφασίστηκε:
Γίνεται εν μέρει δεκτή η από 26.02.2024 προσφυγή του Δήμου Μεγανησίου, κατά το ανωτέρω σκεπτικό, και ακολούθως τροποποιείται το ύψος του προστίμου στο συνολικό ποσό των εκατόν έξι χιλιάδων εξακοσίων ενενήντα οκτώ ευρώ και τριάντα πέντε λεπτών (106.698,35€).
